نماینده کهگیلویه از یاد برد؛ بوشهر سالها میزبان نیروهای غیر بومی است / بیکاری در استان بوشهر بالاتر از میانگین کشوری
در حالیکه استان بوشهر سالهاست میزبان هزاران نیروی کار از استانهای همجوار از جمله کهگیلویه و بویراحمد در صنایع نفت و گاز خود است، آمارهای رسمی نشان میدهد نرخ بیکاری در شهرستانهای جنوبی این استان از میانگین کشور بالاتر بوده است. کارشناسان اشتغال بر لزوم رعایت عدالت منطقهای و احترام به اصول قانونی در توزیع فرصتهای شغلی تأکید دارند.
به گزارش رویداد نفت، در پی اظهارات اخیر سید محمد موحد، نماینده شهرستانهای کهگیلویه، بهمئی، چرام و لنده در مجلس شورای اسلامی مبنی بر «محروم ماندن جوانان کهگیلویهای از فرصت اشتغال در صنایع نفت و گاز بوشهر»، بررسیهای آماری، قانونی و میدانی نشان میدهد که این ادعا با واقعیتهای موجود انطباق ندارد.
حضور گسترده نیروهای کهگیلویهای در صنایع نفتی بوشهر
طبق اطلاعات منابع آگاه در مدیریت کار و خدمات اشتغال منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، بیشترین تعداد نیروهای غیر بومی شاغل در مناطق عسلویه، کنگان از اهالی استان کهگیلویه و بویراحمد هستند.
این نیروها در شرکتهای پتروشیمی، پالایشگاهی، پیمانکاری، خدماتی و بهرهبرداری مشغول به کار بوده و بخش مهمی از نیروی انسانی مورد نیاز صنایع پارس جنوبی را تشکیل میدهند.
پایه قانونی اشتغال و بومیگزینی
بر اساس ماده (۴۷) قانون برنامه ششم توسعه و همچنین بند (ب) ماده (۹۲) قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور، دستگاههای اجرایی و شرکتهای دولتی مکلفند در طرحهای بزرگ اقتصادی، اولویت استخدام و جذب نیرو را به ساکنان بومی همان منطقه اختصاص دهند.
این حکم در بخشنامه شماره ۳۵۲۰۹ مورخ ۱۴۰۰/۶/۱۰ وزارت نفت نیز مورد تأکید قرار گرفته است که بر «لزوم بهرهگیری از نیروی بومی در پروژههای مرتبط با صنعت نفت در استانهای جنوبی» تصریح دارد.
از این منظر، خواسته نماینده محترم کهگیلویه برای سهمیه اشتغال در استان بوشهر فاقد وجاهت قانونی است، چرا که اصولاً قوانین کشور بومیگزینی را بر اساس محل اجرای طرح تعریف میکند، نه بر اساس استانهای همجوار یا مبدا مهاجرت نیروها.
آمار رسمی بیکاری؛ وضعیت بوشهر بحرانیتر از همسایگان
بر اساس گزارش رسمی مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۳، نرخ بیکاری در استان بوشهر ۱۲.۶ درصد بوده که بالاتر از میانگین کشوری (۹.۶ درصد) است.
در عین حال، نرخ بیکاری در استان کهگیلویه و بویراحمد ۹.۳ درصد اعلام شده است.
بررسیهای منطقهای نشان میدهد شهرستانهای عسلویه و کنگان با وجود میزبانی از بزرگترین میدان گازی جهان، همچنان با نرخ بیکاری دو رقمی و رشد سالانه بیکاران بومی مواجهاند.
ابهام در تعریف بومیگزینی
کارشناسان حوزه اشتغال در بوشهر میگویند یکی از موارد ناعادلانه در فرآیند جذب نیرو، تعریف غیرمنطقی “بومی” در آگهیهای استخدامی است.
به گفته آنان، در حالی که در سایر استانها، فقط شهرهای درون همان استان بومی محسوب میشوند، در آگهیهای مرتبط با صنایع نفت و گاز بوشهر، شهرهای لامِرد و گلهدار از استان فارس و پارسیان از استان هرمزگان به عنوان بومی استان بوشهر در نظر گرفته شدهاند، اما شهرهای واقعی استان بوشهر در استخدامهای همان مناطق، از مزیت بومی بودن محروماند.
کارشناسان چه میگویند؟
یکی از کارشناسان ارشد حوزه اشتغال و توسعه جنوب کشور در گفتوگو با رویداد نفت اظهار داشت:
«اصل ۴۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصریح دارد که در بهرهبرداری از منابع طبیعی و فعالیتهای اقتصادی، باید عدالت منطقهای رعایت شود و تبعیض میان استانها به وجود نیاید. سالهاست استان بوشهر میزبان هزاران نیروی غیر بومی از استانهای مختلف از جمله کهگیلویه و بویراحمد است. اکنون طرح چنین ادعاهایی که نیروهای آن استان در بوشهر بهکار گرفته نمیشوند، نهتنها مستند نیست بلکه نوعی نادیدهگرفتن واقعیتهای آماری است.»
وی افزود: «در شرایطی که نرخ بیکاری در شهرهای میزبان صنایع نفت و گاز بوشهر از میانگین کشوری فراتر رفته، انتظار میرود نمایندگان محترم سایر استانها، بهجای مطالبهگری خارج از چارچوب قانونی، بر اجرای دقیق قوانین بومیگزینی در استانهای خود تمرکز کنند.»
جمعبندی:
استان بوشهر طی دو دهه گذشته با وجود تحمل فشارهای زیستمحیطی و اجتماعی ناشی از استقرار صنایع انرژی، میزبان دهها هزار نیروی غیر بومی بوده است. با این حال، نرخ بیکاری در میان نیروهای بومی همچنان بالاست.
کارشناسان تأکید میکنند که عدالت شغلی، نه در گسترش تبعیض جدید، بلکه در اجرای دقیق قانون، رعایت حقوق بومیان و احترام به میزبانی مردم بوشهر معنا پیدا میکند.
