پیشبینی کاهشی از قیمت نفت در ۲۰۲۰
با وجود این کاهش پیشبینی که عامل اصلی آن نگرانی از رشد تقاضا به دلیل ضعف اقتصاد جهانی عنوان شده، برخی موسسات بر این باورند که نگرانی از کاهش رشدتقاضا اغراق شده است و عواملی چون ریسکهای سمت عرضه همچنان از بازار نفت حمایت میکند.
برآورد قبلی که این موسسات از قیمت نفت ارائه دادهاند مربوط به ماه آوریل است. در آن زمان آنها قیمت نفتبرنت در سال ۲۰۲۰ را نزدیک به ۷۰ دلار پیشبینی میکردند و ریسکهای ژئوپلیتیک را عامل رشد قیمتها عنوان میکردند. اما از آن زمان تحولات بزرگی در بازارها رخ داده، به طوریکه در حالحاضر سمت تقاضا در مرکز توجه تحلیلگران و ناظران بازار قرار دارد.
در اواخر سال ۲۰۱۸ چین و آمریکا که نزدیک به یک سال بود در جنگ تجاری بهسر میبرند، آتشبس اعلام کردند و از ابتدای ۲۰۱۹ تا اواخر ماه آوریل، مذاکرات فشردهای بین نمایندگان آمریکا و چین برای حل اختلافات تجاری در جریان بود. با وجود عدم انتشار جزئیات، دو طرف روند مذاکرات را مطلوب و دستیابی به یک توافق را زودهنگام اعلام میکردند. با این حال در اوایل ماه مه ترامپ بهطور غیرمنتظرهای با افزایش تعرفه ۱۰درصدی بر ۲۵۰میلیارد دلار کالای وارداتی از چین، عملا به آتشبس تجاری پایان داد و موجب از سرگیری تنشها شد. از آن زمان با وجود همه تنشهای ژئوپلیتیک در تنگه هرمز و ریسکهای بزرگی که سمت عرضه بازار نفت را تهدید میکند، قیمت نفت در سراشیبی قرار گرفته است به طوریکه قیمت نفت برنت نسبت به اوایل ماه مه نزدیک به ۱۴ دلار معادل حدود ۲۰ درصد کاهش قیمت را به ثبت رسانده است.
اما موضوع به اینجا ختم نشد، تنشهای تجاری از هفته گذشته با افزایش تعرفه بر واردات ۷۵ میلیارد دلار کالای آمریکایی از جمله نفتخام توسط چین، وارد فاز جدیدی شد و حال کمتر کسی انتظار دارد که تنشهای بین دو کشور در کوتاهمدت حل شود. همچنین کارشناسان بر این باورند که حتی در صورت توافق بین دو طرف، نمیتوان جلوی آثار مخرب جنگ تجاری بر اقتصاد جهانی را در سالجاری و حتی سال آینده میلادی گرفت. همین برآوردها از آینده رشد اقتصاد جهانی و احتمال رکود در بازارها موجب شده که تحلیلگران برآورد خود از قیمت نفت را کاهش دهند. متوسط برآورد ۸موسسه مالی بینالمللی از بهای نفت برنت در سال آینده ۵/ ۴ دلار کاهش یافته و به ۲/ ۶۵ دلار بر بشکه رسیده است. این در حالی است که آنها متوسط قیمت برنت در ۲۰۱۹ را ۶۷ دلار بر بشکه برآورد کردهاند، بنابراین پیشبینی میشود که متوسط قیمت برنت در سال ۲۰۲۰ به کمتر از سالجاری برسد. این در حالی است که در پیشبینی قبلی این موسسات انتظار داشتند متوسط سالانه قیمت نفت در ۲۰۲۰ افزایش یابد.
این موسسات پیشبینی خود از قیمت نفت در سه ماه چهارم سالجاری میلادی را نیز کاهش دادهاند. آنها متوسط قیمت برنت در فصل پایانی سال را ۶۶ دلار بر بشکه پیشبینی کردهاند که ۸/ ۱ دلار کمتر از برآورد قبلی آنها است. این در حالی است که متوسط قیمت این نفت شاخص از ابتدای سال ۲۰۱۹ تا روز جمعه به عنوان آخرین روز معاملاتی حدود ۶۵ دلار بر بشکه بوده است. روز جمعه بهدنبال افزایش تنشهای تجاری قیمت نفت کاهش یافت. نفت برنت با حدود ۶۰ سنت کاهش به زیر ۶۰ دلار بر بشکه برگشت و نفتخام آمریکا با بیش از یک دلار کاهش قیمت حدود ۵۴ دلار بر بشکه معامله شد.
بانکها چه میگویند؟
بانک آمریکایی مریل لینچ که برآورد خود از قیمت برنت را در سال ۲۰۲۰ حدود ۵ دلار بر بشکه کاهش داده و به ۶۰ دلار رسانده است، نگرانی از کاهش رشد تقاضا را مهمترین عامل این تغییر در برآوردهای قیمتی خود میداند. کارشناسان این بانک بر این باورند که رشد جهانی مصرف نفت نزدیک به پایینترین سطح طی یک دهه گذشته قرار دارد و حتی اختلالات در میزان تقاضا ممکن است بیشتر نیز شود. فرانسیسکو برانچیک، رئیس بخش تحقیقات بازارهای کالایی در مریل لینچ میگوید: «ما تخمین میزنیم که افزایش تعرفه واردات بر ۳۰۰ میلیارد دلار کالا از چین که به زودی اعمال خواهد شد، میتواند سطح تقاضا برای نفت را ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه در روز تضعیف کند.» تحلیلگران این بانک همچنین اعلام میکنند که چین ممکن است تحریمهای ایالاتمتحده علیه ایران را نقض کند و با خرید نفتخام از ایران اهداف سیاسی آمریکا را به چالش بکشد. به گفته این تحلیلگران در صورت رخ دادن چنین اتفاقی قیمت نفت ممکن است ۲۰ تا ۳۰ دلار در هر بشکه کاهش یابد.
بارکلیز نیز که برآورد خود از قیمت نفت در ۲۰۲۰ را ۶ دلار کاهش داده و به ۶۹ دلار بر بشکه رسانده، بر این باور است که یک اقتصاد کلان ضعیفتر از حد انتظار در جهان به کاهش شدید رشد تقاضا منجر شده است. تحلیلگران این بانک بر این باورند که هرگونه حل و فصل اختلافات تجاری آمریکا و چین غیرقابل پیشبینی است، از اینرو فعالیتهای تجاری و تولید در جهان و بهدنبال آن رشد تقاضای نفت همچنان کند میشود. با این حال بارکلیز نسبت به بسیاری از تحلیلگران دیگر همچنان قیمت بالاتری را برای نفت پیشبینی میکند. چراکه آنها بر این باورند که نگرانیها از بازگشت مازاد عرضه به بازار نفت اغراق شده است و روند تغییرات ذخایر نفت در ایالاتمتحده و جهان همچنان از قیمتها حمایت کرده و نگرانیها از مازاد عرضه را تایید نمیکند.
تحلیلگران موافق هستند که توافق گروه اوپکپلاس برای گسترش توافق کاهش تولید تا پایان سه ماه اول ۲۰۲۰ از قیمتها حمایت کرده است. با این حال بهنظر میرسد نگرانی از کاهش سرعت رشد اقتصادی جهانی با سرعت بیشتری در حال گسترش است. در این میان برخی بانکها سعی دارند این استدلال که تقاضای نفت با مشکل روبهرو است، رد کنند. بهطور مثال دیمین کوروالین و کالوم بروس تحلیلگران گلدمن ساکس پس از کاهش قیمت نفت در ماه جاری میلادی گفتهاند، عوامل بنیادی بازار نفت کاهش شدید قیمت نفت را توجیه نمیکند. آنها «شاخصهای کلان فعالیتهای اقتصادی»، «نشانههایی از کاهش سرعت رشد عرضه نفت آمریکا» و «کاهش صادرات نفت از ایران و در مجموع اوپک» را عواملی میدانند که بازگشت مازاد عرضه به بازار نفت را تایید نمیکند.