مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با اشاره به اینکه در صنایع نفتی هوشمندی طبیعت را با هوش مصنوعی عجین نکرده‌ایم، گفت: استفاده از نرم‌افزار بومی شبیه ساز مخزن شروع مطلوبی برای استفاده حداکثری از توان تولید داخلی مبتنی بر فناوری‌های روز دنیا است.

علیرضا دانشی عصر امروز با حضور در پنل تخصصی “پیوند فیزیک و هوش مصنوعی برای توسعه خردمندانه میدان” که در حاشیه نخستین کنفرانس و نمایشگاه مدیریت فناوری محصولات دانش بنیان در صنعت نفت برگزار شد در خصوص این موضوع گفت: بکار گیری هوش مصنوعی و هوشمندسازی میادین نفتی مقوله‌ای کاملاً بدیهی و روشن است و در شرایطی که دنیا به سوی استفاده از این فناوری‌ها پیش می‌رود ما نمی‌توانیم همچنان بر سر بود و نبود آن در صنعت نفت خود بحث کنیم.

دانشی اضافه کرد: متاسفانه قبل از جا انداختن این مفهوم ما درگیر مشکل فرهنگ‌سازی در این زمینه هستیم و داریم تلاش می‌کنیم این نیاز و ضرورت بدیهی در صنعت نفت را به افراد گوشزد کنیم در حالی که این مشکل صنایع مذکور را به شدت عقب انداخته است.

این مقام مسئول اضافه کرد: خوشبختانه شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب نخستین مجموعه‌ای بوده که از فناوری‌های جدید و بومی کشور حمایت و پشتیبانی کرده و نمونه آن را می‌توان در استفاده از نرم افزار شبیه ساز مخزن “رتینا” دید.

وی با اشاره به اینکه طبیعت به خودی خود هوشمند است گفت: ما این هوشمندی طبیعت را با هوش مصنوعی عجین نکرده‌ایم.

دانشی ادامه داد: در شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب برای اول بار از نرم‌افزار شبیه ساز مخزن ساخت شرکت تفاهم استفاده‌ای وسیع به عمل آمد و این استفاده همچنان ادامه دارد.

وی استفاده از نرم‌افزار بومی شبیه ساز مخزن را شروع مطلوبی برای استفاده حداکثری از توان تولید داخلی مبتنی بر فناوری‌های روز دنیا قلمداد کرد و گفت: صنعت نفت ایران باید این رویکرد را به طور مداوم در دستور کار خود قرار دهد تا از آسیب‌های احتمالی تحریمی در امان بماند.

تجاری‌سازی نرم‌افزارهای بومی در صنعت نفت

همچنین ابراهیم شریفی قائم‌مقام مدیرعامل شرکت تفاهم نیز در این پنل گفت: یکی از موضوعات مهم در توسعه میادین نفتی این است که بدانیم شرایط نباید به‌گونه‌ای انجام شود که برنامه‌های توسعه‌ای از هدف‌گذاری اصلی فاصله بگیرد و بر این اساس هوش مصنوعی و استفاده از این گونه فناوری‌های نوین می‌تواند مدل‌های اولیه را به صورت مداوم به‌روز نگه دارد و در تصمیم‌سازی‌های نهایی تاثیرات شگرفی باقی بگذارد.

شریفی همچنین تاکید کرد: ۴ سال پیش که شبیه ساز مخزن رتینا نوشته بودیم با تنها یک مورد فروش و وجود بدهی‌های قابل تامل کار را به پیش بردیم و امروز این شبیه ساز به طور مناسبی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

وی همچنین از تولید نرم‌افزار جدیدی بنام MEERA CENTRUM خبر داد و گفت: این نرم‌افزار توسط متخصصان داخلی طراحی شده و اکنون به عنوان یک محصول تجاری موفق به بازارهای جهانی عرضه شده است.

استفاده از هوش مصنوعی در صنایع نفتی

عیسی نویری رئیس پژوهش و فناوری شرکت نفت و گاز اروندان نیز در این پنل با بیان اینکه هوش مصنوعی مفهوم پیچیده‌ای است که تعریف چندان مشخصی از آن نمی‌توان ارائه داد گفت: هوش مصنوعی یکی از تکنولوژی‌های “های‌تک” است که اخیراً در صنعت نفت به کمک مهندسی نفت و مخزن آمده و طرح‌های مطلوبی را هم به اجرا رسانده و بر این اساس کاربرد این فناوری در صنایع نفتی نتایج بسیار اثر بخشی برجای گذاشته است.

وی افزود: در بخش نفت همواره دو بینش توسعه‌ای وجود داشته که یکی نگرش توسعه‌ای بر مبنای بهره‌برداری بوده و دیگری اندیشه توسعه‌ای با محوریت فناوری که ناگفته پیداست تمام شرکت‌های بهره‌بردار هم در سال‌های اخیر با نکاه به الگوهای توسعه‌ای مبتنی بر فناوری فعال بوده‌اند خروجی‌های بسیار مطلوب‌تری برای صنایع نفتی داشته‌اند.

نویری اضافه کرد: متاسفانه ما در سال‌های گذشته در صنعت نفت ایران بیشتر با الگوی توسعه‌ای مبتنی بر بهره‌برداری پیش رفته‌ایم و نکاه جدی و قابل تاملی نسبت به توسعه با محوریت فناوری‌های مدرن نداشته‌ایم و این در حالی است که مبحث هوش مصنوعی تنها می‌تواند در عرصه رشد و توسعه ملهم از فناوری وسعت عمل و امکان اجرا پیدا کند.

این کارشناس ارشد حوزه مهندسی شیمی ادامه داد: هوش مصنوعی بر بستر توان علمی افراد و طراحی و توسعه و بومی‌سازی و شبیه‌سازی شکل می‌گیرد و هوشمندسازی نیز به طور دقیق در همین زمینه امکان وصول پیدا می‌کند.

نویری همچنین گفت: بین این دو نگرش قدیمی و جدید اختلافات فاحشی وجود دارد و در گروه اول بهره‌برداران الگوهایشان را بر پایه شبیه‌سازی‌های کلی اولیه از میدان شکل می‌دهند حال آنکه تجربه ثابت کرده الگوهای توسعه‌ای میادین بر قاعده شبیه سازی‌های اولیه نمی‌تواند برای آینده میادین نقش کامل کننده‌ای داشته باشد.

رئیس پژوهش و فناوری شرکت نفت و گاز اروندان در عین حال تصریح کرد: اگر شبیه سازی‌ها بر پایه هوش مصنوعی باشد چنین مشکلی برای بهره‌گیری همیشگی از میادین پیش نخواهد آمد و توسعه خردمندانه میدان مفهوم واقعی خود را خواهد یافت.