بخش نخست از فاز ۲ پالایشگاه آبادان، بزرگ‌ترین واحد تقطیر در اتمسفر به ظرفیت ۲۱۰ بشکه در روز و واحد تقطیر در خلا به ظرفیت ۱۰۰ بشکه در روز در خاورمیانه را دارا است.

پالایشگاه آبادان به عنوان نخستین پالایشگاه نفت خاورمیانه با قدمتی ۱۱۰ساله، یکی از قطب‌های مهم پالایشی کشور به شمار می‌آید، اما به علت قدمت و فرسودگی بعضی از واحدهای آن، نوسازی و به‌روزرسانی آن با استفاده از تکنولوژی‌های روز، ضروری و اجتناب‌ناپذیر بود.

به همین منظور جایگزینی و نوسازی این پالایشگاه در دو مرحله صورت گرفته است که مرحله اول با احداث مجموعه جدید پالایشی ۱۵۰ هزار بشکه در روز در فاز اول در سال ۸۴ به بهره‌برداری رسید و مرحله دوم با احداث مجموعه جدید پالایشی با ظرفیت ۲۱۰ هزار بشکه در روز با عنوان طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان در فاز ۲ از تیرماه ۹۶ شروع شد و بخش نخست آن در آذرماه ۱۴۰۱ به بهره‌برداری رسید و ظرفیت نهایی پالایشگاه در ۳۶۰ هزار بشکه در روز تثبیت شد.

اهداف این طرح شامل تثبیت ظرفیت بازدهی پالایشی پالایشگاه آبادان، افزایش بازدهی پالایشگاه از طریق نوسازی تاسیسات و جمع‌آوری تاسیسات فرسوده، ارتقا کیفیت محصولات تولیدی بر اساس استاندارد یورو۵ و کاهش آلاینده‌های زیست محیطی، افزایش درصد تولید نفتگاز و بنزین با بهبود تکنولوژی تولید و کاهش تولید نفت کوره بوده است.

قرارداد این طرح، طراحی، خرید، اجرا و تامین مالی (EPCF) بوده و میزان سرمایه‌گذاری اولیه فاز ۲ مبلغ ۲.۶ میلیارد یورو تعیین شده بود، ولی به دلیل عدم تحقق کل مبلغ فاینانس، فاز ۲ به ۲ بخش تقسیم شد و از اعتبار اولیه آن، بالغ بر یک میلیارد یورو به بخش نخست فاز ۲ اختصاص یافت.

اعتبار اسنادی مرحله نخست فاز ۲ در تاریخ ۲۰ مهرماه ۱۳۹۶ گشایش یافت، اما با توجه به تحریم‌های بین‌المللی پرداخت منابع مالی طرح به مدت ۱۳ ماه به تاخیر افتاد.

بخش نخست فاز ۲ با انعقاد قراردادی با مشارکت کنسرسیوم شرکت طراحی و ساختمان نفت و یک شریک خارجی، به کارفرمایی شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران آغاز شد.

این فاز شامل ۱۸ واحد فرآیندی است که طراحی، ساخت و نصب بخش عمده تجهیزات توسط مهندسان، متخصصان، سازندگان و پیمانکاران ایرانی صورت گرفته است.

برای اجرای این طرح ۳۲۱ قرارداد با ۱۰۲ سازنده داخلی و ۲۹۹ قرارداد با ۹۷ سازنده خارجی امضا شده است.

۹۰ هزار تن کالا و تجهیزات شامل ۳۸۱ محموله دریایی، ۳۶ محموله هوایی و ریلی و ۵ هزار و ۷۸۲ محموله تریلی و کامیون تامین شده است و ۸۵۰ کیلومتر لوله برای اجرای آن مورد استفاده قرار گرفته است.

بخش نخست از فاز ۲ پالایشگاه آبادان، بزرگ‌ترین واحد تقطیر در اتمسفر به ظرفیت ۲۱۰ بشکه در روز و واحد تقطیر در خلأ به ظرفیت ۱۰۰ بشکه در روز در خاورمیانه را دارا است.

همچنین بزرگ‌ترین واحد هیدروکراکر در منطقه خاورمیانه با ظرفیت بیش از ۴۲ هزار بشکه طراحی، ساخت و نصب شده است.

بلندترین مشعل‌های پالایشگاهی کشور در این طرح ساخته و نصب شده که ارتفاع آنها ۱۲۰ و ۱۲۵ متر است.

طراحی، ساخت و نصب بزرگ‌ترین واحد تصفیه هیدروژنی نفتا به ظرفیت ۶۵ هزار بشکه در روز در این طرح به انجام رسیده است.

همچنین ثبت رکورد پیشرفت ۳۲ درصدی در بخش اجرایی ابر پروژه‌های پالایشی در سال پایانی و در دولت سیزدهم از ویژگی‌های منحصر به فرد بخش نخست از فاز ۲ طرح توسعه و تثبیت پالایشگاه آبادان است.

حمل و نصب یکپارچه بزرگ‌ترین کوره هیدروژن در منطقه خاورمیانه، ثبت رکورد ۳۴ میلیون نفر ساعت کار بدون حادثه و اشتغال آفرینی مستقیم برای ۷ هزار و ۳۰۰ نفر و مجموعاً به میزان ۶۰ میلیون نفرساعت در سایت و ۱۵ هزار مفر اشتغال غیرمستقیم برای سازندگان تجهیزات صنعت نفت در داخل کشور از ویژگی‌های دیگر اجرای این طرح به شمار می‌رود.

خوراک ورودی برای این طرح از میادین دزفول شمالی، اهواز- آسماری، آب تیمور، منصوری- آسماری، دارخوین، منصوری- بنگستان و اهواز- بنگستان تامین می‌شود و با دریافت ۲۱۰ هزار بشکه نفت خام از این میادین در روز، محصولاتی از جمله نفت کوره، نفتگاز، نفت سفید، بوتان، پروپان و گوگرد تولید خواهد شد.

حداکثر بشکه‌های نفت تصفیه شده در یک روز در هر کدام از واحدها به تفکیک شامل ۶۰.۶ هزار بشکه در نفتا، ۶۵.۸ هزار بشکه در نفتگاز، ۵۵.۸ هزار بشکه در بخش نفت کوره، ۲۲.۲ هزار بشکه در بخش نفت سفید ۷.۵ هزار بشکه در پروپان و بوتان خواهد بود و ۴۶۰ تن در روز نیز گوگرد تولید خواهد شد.