سیلی نفت ایران زیر گوش امریکا
تحقق آرزوی ۴۳ ساله برای سرمایه‌گذاری نفتی ایران در بخش فراسرزمینی، در گام نخست کشور ونزوئلا، زیرگوش ایالات متحده امریکا را هدف گرفت.
ایران با امضای قرارداد تأمین تجهیزات پالایشگاهی و کمک به تکمیل ظرفیت پالایشگاه دولتی ۱۴۰هزار بشکه‌ای «ال‌پالیتو» در ونزوئلا، گام مهم و جدی خود را در راه‌اندازی پالایشگاه‌های فراسرزمینی برداشت.
گام مهمی که بیژن نامدار زنگنه با همه عقبه وزارتی خود در صنعت نفت، از اجرایی ساختن آن عاجز ماند. هرچندکه زنگنه در تمام دوران وزارت خود، کارنامه قابل قبولی حتی در زمینه ساخت پالایشگاه در داخل کشور هم نداشت، با این همه نمی‌توان انتظار می‌داشت که او و تیم همراه، گامی برای راه‌اندازی پالایشگاه‌های فراسرزمینی هم بردارند.
از قرار معلوم، پالایشگاه «ال‌پالیتو» در ونزوئلا در حال حاضر با نیمی از ظرفیت خود مشغول بهره‌برداری بوده که طبق قرارداد ۱۱۰ میلیون یورویی مذکور، خوراک نفت خام این پالایشگاه با مشارکت شرکت ملی نفت ایران تأمین خواهد شد.
در واقع هدف از امضای این قرارداد، پالایش روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام میدان‌های کشور در این پالایشگاه خواهد بود.
اما آیا راه‌اندازی این پالایشگاه، تنها اقدام وزارت نفت برای توسعه ظرفیت پالایشگاه‌های فراسرزمینی خواهد بود؟
گفته می‌شود که پس از پالایشگاه در ونزوئلا، ایران در زمینهتعمیر پالایشگاه «پاراگوانا»، بزرگ‌ترین پالایشگاه نفتی این کشور هم با ظرفیت ۹۵۵ هزار بشکه در روز آماده می‌شود. سرمایه‌گذاری در پالایشگاه نیکاراگوئه، پالایشگاه‌های ازبکستان و پالایشگاهی در سوریه هم از دیگر برنامه‌های مهم ایران در پالایش فراسرزمینی خواهد بود.
جواد اوجی، وزیر نفت هم گفته که در سال اول دولت سیزدهم بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار تفاهمنامه و قرارداد نفتی و گازی امضا شده و ایران آماده است بلافاصله بعد از رفع تحریم‌ها به سطح تولید و صادرات پیش از تحریم بازگردد.
در این زمینه، رئیس هیأت مدیره شرکت پتروشیمی فارابی اذعان داشته است که سرمایه‌گذاری ایران در پالایشگاه‌های فراسرزمینی، این امکان را فراهم می‌کند تا ایران با وسعت و نفوذ بیشتری فرآورده‌های نفت خام خود در آن کشورها را پالایش کند و پس از عرضه در بازار، ارزآوری خوبی هم برای کشور خواهد داشت.
یاسین بدری، تصریح کرد که سرمایه‌گذاری ایران در پالایشگاه‌های فراسرزمینی در کنار تسهیل در امور تجارت نفت برای کشور، روابط سیاسی کشور را با سایر کشورها بشدت مستحکم‌تر خواهد کرد.
به گفته وی، سرمایه‌گذاری ایران در صنعت نفت ونزوئلا، سبب خواهد شد ایران، تکنولوژی خود را به آن کشور منتقل کند که این امر هم ارزآوری خوبی برای کشور به دنبال دارد.
بدری، یادآور شد که در دولت‌های قبلی، قرار بود ایران در ساخت پالایشگاه‌های فراسرزمینی ورود کند اما تلاش دست‌اندرکاران امر در وزارت نفت آن زمان، به نتیجه‌ای نرسید و آن طرح‌ها هم فعال نشد، هرچند که اگر جدیت فعلی در سال‌های قبل وجود داشت، صنعت نفت امروز کشور به مراتب پیشرفته‌تر بود!
واقعیت این است که دولت سیزدهم علاوه بر توسعه صادرات نفت و گاز، موفقیت چشمگیری در وصول درآمدهای آن داشته است.
از ۲,۵ برابر شدن وصول درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت، گاز، میعانات گازی، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل از آن، تنها به‌عنوان برشی کوچک از توفیقات مهم دولت سیزدهم در مدت زمان یک سال گذشته در صنعت نفت یاد می‌شود.
ناگفته پیداست که در طول سال‌های گذشته، یکی از شیوه‌های امریکا برای افزایش اثرگذاری تحریم بر اقتصاد ایران، ممانعت از دستیابی به درآمدهای نفت و گاز کشور بوده است. دولت سیزدهم اما برای خنثی‌سازی حداکثری تحریم‌ها، علاوه بر توسعه صادرات نفت و گاز، روش‌های مختلفی را به کار بسته تا تأثیرات تحریم‌ها را به کمترین میزان خود برساند.
در خلال این اقدامات، وصول ۱,۶ میلیارد دلار مطالبات معوق از عراق بابت صادرات گاز در دولت قبل و تسویه تمام صورتحساب‌های جاری صادرات گاز، ایفای کامل تعهدات مالی در بودجه سال ۱۴۰۰، به ترتیب با تأمین بیش از ۱۹۹ هزار میلیارد تومان بابت سهم دولت از محل صادرات نفت خام و میعانات گازی در تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۴۰۰ و بیش از ۳۵۰ هزار میلیارد تومان از محل درآمدهای فروش داخلی و صادراتی فرآورده‌های نفتی، فروش داخلی گاز طبیعی و نیز تسویه مطالبات جاری و سنواتی بابت فروش خوراک میعانات گازی به پتروشیمی‌ها از منابع تبصره ۱۴ قانون بودجه، افزایش قریب به ۸۰ درصدی وصول درآمدهای ارزی صادرات نفت، میعانات، گاز صادراتی و محصولات پتروشیمی در ۴ ماهه نخست سال ۱۴۰۱ نسبت به بازه مشابه سال گذشته از دیگر اقداماتی بوده که در این مدت محقق شده است.
فراموش نکنیم، در حالی‌که صادرات نفت کشور در سه سال پایانی دولت قبل به زیر یک میلیون بشکه در روز و حتی به ۴۰۰ هزار بشکه در روز سقوط کرده بود اما با آمدن دولت سیزدهم این مقدار از یک میلیون بشکه در روز هم فراتر رفته است.
مزایای مهم سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی
بدون شک، سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی را می‌توان برگ برنده ایران در برابر تحریم‌ها دانست، زیرا با توجه به نیاز روزافزون دنیا به فرآورده‌های نفتی، فعال شدن ایران در راه‌اندازی پالایشگاه‌های فراسرزمینی آغاز خوبی برای تأمین پایدار فرآورده در داخل و خارج از کشور است، چرا که استفاده از ظرفیت خالی پالایشگاه‌های فراسرزمینی ازسوی دولت سیزدهم می‌تواند نقشه دشمن را برای کاهش درآمدهای نفتی نیز تضعیف کند.
وزارت نفت در دولت سیزدهم برخلاف رویه وزارت نفت دولت قبل، به جای تمرکز بر نیمه‌خالی لیوان و گلایه از مشکلات، نیمه پر لیوان را دیده و در تلاش است با بهره‌گیری از همه توانمندی‌های موجود در داخل کشور سد تحریم‌های موجود علیه صنعت نفت کشور را از سر راه بر دارد.
سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی را می‌توان گام بزرگی دراین مسیر دانست که با اجرایی شدن آن، سیلی محکم ایران زیر گوش امریکا خواهد بود.
