قائم مقام سابق مدیرعامل شرکت ملی نفت گفت: هر جایی که صحبت از تعرفه به میان می‌آید، منظور مدیریت است. مثلاً تعرفه در واردات، تعرفه در گمرک و تعرفه در هر بخشی به معنای مدیریت چیزی است. در بخش انرژی نیز تعرفه گذاری به معنای مدیریت مصرف است. 

مدیریت مصرف گاز در کشورمان به یک امر ضروری تبدیل شده است و کسی در مورد ضرورت این امر شکی ندارد. برای حل مشکل بدمصرفی در کشور راهکار‌های متفاوتی ارائه شده است. اعمال روش تعرفه گذاری پلکانی یکی از این راهکارهاست.

در این روش، ۱۲ پله مصرفی داریم و مشترکین با توجه به میزان مصرف ماهیانه خود در یکی از آن‌ها قرار می‌گیرند. توزیع مشترکین در این پله‌ها در فصل سرد نشان می‌دهد که از مجموع ۲۶ میلیون مشترک واقعی در کل کشور، ۶۴% مصرفی مناسب داشته و در پله‌های ۱ تا ۳ قرار گرفته‌اند.

این در حالی است که تنها ۳% از کل مشترکین مصارف بسیار بالا را به ثبت رسانده و در پله‌های ۸ تا ۱۲ قرار گرفته‌اند. حال‌آنکه مشترکین پرمصرف به‌صورت میانگین، مصرفی ۵ برابر بیشتر از مشترکین کم‌مصرف داشته و مجموعاً ۵/۷% از کل گاز خانگی را به خود اختصاص می‌دهند. سایر مشترکین نیز در پله‌های میانی توزیع شده‌اند.

با توجه به این واقعیات، برخی معتقدند روش تعرفه گذاری پلکانی می‌تواند به افزایش عدالت در بهره مندی از یارانه‌ی انرژی منجر شود و پرمصرف‌ها که اغلب از طبقات بالای جامعه هستند، بهای اضافه مصرف خود را به صورت آزاد بپردازند. در ادامه نظرات سید مهدی حسینی، قائم مقام سابق مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران را می‌خوانید.

حسینی در گفتگو با تابناک اقتصادی ضمن تأیید بالا بودن میزان مصرف گاز در بخش خانگی در کشور تصریح کرد: حدود سی سال پیش که بنده رئیس انجمن نفت ایران بودم، طی اولین اقدامی که در حوزه‌ی فرهنگ سازی برای مصرف انرژی انجام دادیم، کنفرانس‌هایی را در کشور تحت عنوان اقتصاد و انرژی راه اندازی و برگزار کردیم. طی چند سال این کنفرانس‌ها انجام شد و در مورد اینکه چه طور مصرف انرژی را در کشورمان کاهش دهیم، صحبت کردیم.

حجم بالایی از گاز در کشور هدر می رود

وی افزود: متاسفانه ما تاکنون در زمینه‌ی فرهنگ سازی برای مصرف بهینه‌ی انرژی و گاز در کشور موفقیتی نداشته ایم و روز به روز بر گستره‌ی مشکلاتمان در این حوزه افزوده شده است. به طور کلی حجم بالایی از گاز در کشور ما هدر داده می‌شود که بخشی از آن در روند انتقال اتفاق می‌افتد.

به گفته‌ی رئیس سابق کمیته‌ی بازنگری قرارداد‌های نفتی، واقعیت این است که قیمت انرژی در کشور ما در همه‌ی بخش‌ها اعم از گاز، برق، بنزین و… پایین است و آن‌ها با قیمت یارانه‌ای در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌گیرند. این موضوع یکی از عوامل مهمی است که بر میزان مصرف خانوار‌ها تأثیر می‌گذارد. با توجه به این قیمت‌های پایین، در واقع ما انرژی را می‌سوزانیم و دور می‌ریزیم.

نمی‌توانیم قیمت انرژی را یکباره بالا ببریم

وی افزود: موضوع قیمت انرژی ارتباط تنگاتنگ و در هم تنیده‌ای با اقتصاد کشور دارد. اعمال سیاست‌های قیمتی به منظور مدیریت مصرف نیازمند زمان مناسب خودش است. نمی‌توانیم قیمت انرژی را یکباره و بدون در نظر گرفتن مقتضیات کشور بالا ببریم. باید با بررسی‌های دقیقی اعمال سیاست‌های قیمتی صورت بگیرد. بخش انرژی کشور نیاز به جراحی‌های قیمتی دارد، اما نمی‌توان تمام جراحی‌ها را یکباره اعمال کرد. شرایط اقتصادی فعلی به دولت اجازه نمی‌دهد که به واقعی سازی قیمت‌های انرژی بپردازد. حتی دولت مجبور شده است، در کنار یارانه‌های پنهان انرژی به ارائه‌ی یارانه‌ی نقدی به مردم نیز اقدام کند.

صحبت از تعرفه به معنای مدیریت مصرف است

وی در ادامه در خصوص تعرفه گذاری پلکانی و اینکه چقدر می‌تواند در مدیریت مصرف موثر باشد، تصریح کرد: هر جایی که صحبت از تعرفه به میان می‌آید، منظور مدیریت است. مثلاً تعرفه در واردات، تعرفه در گمرک و تعرفه در هر بخشی به معنای مدیریت چیزی است. در بخش انرژی نیز تعرفه گذاری به معنای مدیریت مصرف است. الان تعرفه گذاری پلکانی در حوزه‌ی گاز و برق اعمال می‌شود. اما باید استفاده از این روش با ملاحظات خاصی صورت بگیرد.

باید بررسی کنیم که آیا شرایط اقتصادی کشور این اجازه را به ما می‌دهد که سیاست‌های جدید قیمتی اعمال کنیم یا خیر. از آنجائیکه سطح درآمد افراد در حال حاضر بالا نیست و هزینه‌ها افزایش یافته است، اعمال روش تعرفه گذاری پلکانی که به مدیریت مصرف منجر می‌شود، قطعاً در مدیریت مصرف موثر است و یکی از روش‌های مناسب برای کنترل این موضوع به شمار می‌رود.

وی در پایان تأکید کرد: اعمال سیاست‌های قیمتی بر پرمصرف‌ها که اغلب از طبقات بالای جامعه هستند در مدیریت مصرف تأثیرگذار است. به طور کلی، هر چقدر به سمت واقعی سازی قیمت‌های انرژی گام برداریم به مدیریت مصرف کمک می‌کنیم.