قدم های استوار ترکیه در نفت و گاز منطقه
ترکیه که به تازگی در مسیر تبدیل شدن به هاب گازی قدم برمیدارد در اقدامی تازه، از تصمیم عربستان و اوپک پلاس، برای کاهش تولید نفت حمایت کرد.
این کشور، با اتخاذ سیاستهای به موقع و درست و همچنین گسترش روابط دیپلماتیک خود، در حال تبدیل شدن به یکی از کشورهای تصمیمگیرنده در حوزهی نفت و گاز است؛ موضوعی که ایران، در تمام این سالها و با وجود ذخایر سنگین نفت و گاز خود نتوانسته به آن دست پیدا کند.
چندی پیش سازمان کشورهای صادرکنندهی نفت و متحدانش، تصمیم گرفتند تولید نفت را به میزان دو میلیون بشکه در روز پایین بیاورند که این موضوع موجبات خشم آمریکا و دولت بایدن که به تازگی از افزایش قیمت بنزین رنج میبرد را فراهم کرد و با بیان اینکه کاهش تولید نفت، تورم را افزایش میدهد، عربستان را تهدید کرد که این تصمیم برایش پیامدهایی به همراه خواهد داشت. این در حالی است که تولیدکنندگان ائتلاف اوپک پلاس، بر تصمیم خود مانده و آن را راهحلی برای معتدل کردن بازار نفت میدانند.
در این میان نه تنها تولیدکنندگان نفت خلیج فارس از این تصمیم حمایت کرده و در کنار عربستان ایستادهاند، بلکه اکنون ترکیه نیز به عنوان یک حامی جدید وارد میدان شده است. ترکیه در واقع با یک تیر دو نشان زده، ابتدا اینکه روابط سیاسی خود با عربستان را بهبود بخشیده و دیگر اینکه به عنوان یک تصمیمگیرنده در منطقه خود را به جهان نشان داده است. در واقع میتوان عکسالعمل ترکیه را یک حرکت چندجانبه به شمار آورد که از هر سو، جایگاه او را در منطقه محکم و موقعیتش در برابر غرب را حفظ میکند.
ترکیه در حال تبدیل شدن به تصمیمگیرنده در حوزه نفت و گاز
راهی که امروز ترکیه در آن گام میزند، میتواند چشمانداز آیندهای روشن در حوزهی انرژی و همچنین روابط دیپلماتیک باشد؛ این کشور موقعیت جغرافیایی خود را به خوبی میشناسد و از آن استفادهی صحیح به عمل میآورد.
ترکیه از یک سو با کشورهای تولیدکنندهی نفت و از سوی دیگر با کشورهای اروپایی همسایه است و این موقعیت خوبی را برای ترکیه فراهم آورده که بتواند با تصمیمات به موقع، خود را به یکی از مهمترین کشورهای منطقه در حوزهی نفت و گاز تبدیل کند.
مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجهی ترکیه به تازگی طی سخنانی از تصمیم کاخ سفید انتقاد کرد و گفت: مقابله آمریکا با عربستان درست نیست.
او همچنین به تحریمهای ایران و ونزوئلا از سوی آمریکا اشاره کرد و گفت: اگر میخواهید قیمت نفت پایین بیاید این تحریمها را بردارید شما نمیتوانید با تهدید کشورها این مسئله را حل کنید.
پس از دیدار اردوغان و پوتین در قزاقزستان و توافق درخصوص ایجاد یک هاب گازی بینالمللی در ترکیه، ترکیه در قدم بعدی خود به شکلی کاملاً حساب شده، روابط تیره و تار خود را با عربستان که پس از قتل جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول شروع شده بود پایان داد و دخالتش را در حوزهی نفت و گاز منطقه بیش از پیش افزایش داد و با این حمایت به اصطلاح، جای پای خود را محکم کرد.
ترکیه همچنین با اشاره به تحریمهای ایران و ونزوئلا که به نوعی حمایت کردن تعبیر میشود، در پی گستردهتر کردن روابط خود با این کشورهاست. با توجه به این موارد بعید نیست که در آیندهای نزدیک شاهد گسترهی هرچه بیشتر ترکیه بر نفت و گاز منطقه باشیم.
روابط تیره و تار ایران، عامل عقب ماندن در حوزه نفت و گاز
در این میان اما ایران همچنان از روابط دیپلماتیک عقب ایستاده و با رابطهی کدری که با جهان دارد، علیرغم ذخایر نفت و گاز عظیم خود، نتوانسته جایگاهی نه در جهان که حتی در منطقه برای خود دست و پا کند. ایران در بخش دیپلماسی، دچار مشکلات عدیدهای است که بخشی از آن به وزارت نفت و بخشی به وزارت خارجه مربوط میشود که تاکنون نه تنها روابط خود با سایر کشورهای جهان را بهبود نبخشیدهاند بلکه روز به روز هم فاصلهی بیشتری گرفتهاند به گونهای که کشور همسایهی ما، ترکیه، توانسته در حوزهی نفت و گاز، که ایران بیشترین سهم را در منطقه از آن دارد، خوش بدرخشد و این تنها مرتبط است با تصمیمات صحیح ترکیه و بهبود روابطش با سایر کشورها.
در حالی که کشور همسایهی ما در حال تبدیل شدن به هاب انرژی منطقه است، ایران دچار ناترازی گاز شده و وزیر نفت به تازگی در سخنانی به این موضوع اشاره کرد و گفت: با توجه به عرضه و تولید گاز در بخش مصارف در سه ماه فصل سرد سال، چیزی نزدیک به ۲۰۰میلیون متر مکعب ناترازی گاز خواهیم داشت.
وزیر نفت حل مشکل ناترازی گاز را منوط به سرمایهگذاری هشتاد میلیارد دلاری دانست که این سخنان، واکنش تند قالیباف، رییس مجلس را برانگیخت؛ او طی سخنانی خطاب به اوجی، عنوان کرد: شما فکر میکنید ۸۰ میلیارد دلار پول وجود دارد که بدهند تا ناترازی گاز را حل کنید؟ به جای دست گدایی دراز کردن، مصرف و هدررفت انرژی را اصلاح کنید.
به نظر میرسد در این میان مجلس باید فشار بیشتری بر مدیران نفتی وارد کند تا در شرایطی که کشورهای همسایه در حال برداشتن قدمهای بزرگ در حوزه نفت و گاز هستند، ایران بیشتر از این بازی را نبازد.