منطقه ۶ عملیات انتقال گاز ایران، پهناورترین منطقه عملیاتی کشور است که استان‌های هرمزگان، کرمان، سیستان و بلوچستان، بخش‌هایی از استان‌های فارس و یزد را زیر پوشش دارد. ۲۶ درصد از وسعت جغرافیایی کشور متعلق به این منطقه است که از این بابت بزرگ‌ترین منطقه عملیاتی انتقال گاز کشور به‌شمار می‌آید.

وجود خط هفتم سراسری در این منطقه، تنها منطقه‌ای که دارای خط لوله زیر دریاست، وجود خطوط لوله میعانات گازی و سرچاهی، اهمیت مسائل امنیتی خط لوله هفتم سراسری و خطوط لوله محدوده استان سیستان و بلوچستان، منفرد بودن اکثریت خطوط لوله منطقه (ضریب پراکندگی بالا)، توسعه کمتر و مرزی بودن دو استان زیر پوشش این منطقه، شرایط اقلیمی دما، گرما و رطوبت هوا از ویژگی‌های این منطقه است.

علیرضا عربلو، مدیر منطقه ۶ عملیات انتقال گاز ایران در گفت‌وگو با هفته‌نامه مشعل به تشریح عملکرد این حوزه عملیاتی پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.
 آخرین وضعیت تعمیرات ایستگاه‌های منطقه را تشریح کنید؟
تعمیرات دوره‌ای (اورهال) ۳۰۰ هزار ساعته کمپرسور گاز واحد شماره ۲ تأسیسات آب‌شیرین در سال ۱۴۰۰ و تعمیرات اساسی کمپرسور گاز واحد ۳ تأسیسات آب‌شیرین نیز مطابق برنامه پیش‌بینی‌شده در خرداد ۱۴۰۱ با موفقیت انجام شد و اکنون هم اورهال کمپرسور گاز واحد شماره یک در دست اقدام است.

تعمیرات دوره‌ای اقلام مکانیکی تأسیسات سیرجان در سال ۱۴۰۰ انجام شد و برنامه‌ریزی لازم برای اورهال اقلام مکانیکی تأسیسات تنگ نی نیز از اواخر تیرماه امسال انجام شده است. یک دستگاه توربین ایستگاه تقویت فشار گاز آب‌شیرین هم در سال ۱۴۰۰ برای تعمیرات اساسی پس از برگزاری مناقصه تحویل پیمانکار شد و فرایند پیمان‌سپاری دو دستگاه دیگر هم در حال انتخاب پیمانکار است، ضمن اینکه فرایند برگزاری مناقصه دو دستگاه توربین دیگر در مرحله کسب مجوزهای لازم قرار دارد. رنگ‌آمیزی تجهیزات تأسیسات آب‌شیرین از قبیل کولرهای هوایی و مخزن آب هوایی و اگزاست توربین‌ها (به همراه تعمیرات لازم روی بدنه از قبیل جوشکاری و تعویض نوارهای نسوز) از سال ۱۴۰۰ آغاز شد و تیرماه ۱۴۰۱ پایان یافت. برنامه تست صاعقه‌گیرهای تأسیسات آب شیرین در سال ۱۴۰۱ توسط همکاران تعمیرات اساسی به پایان رسیده و پیمان رفع نواقص ارتینگ و صاعقه‌گیر تأسیسات تنگ نی که از سال ۱۴۰۰ آغاز شده است، ادامه دارد.

وضع تعمیرات خطوط لوله چگونه است؟

در این منطقه عملیاتی، گاز از لوله‌های با قطر
 ۴ اینچ تا ۵۶ اینچ برای مصارف خانگی و صنعتی انتقال می‌یابد و هم‌اکنون ۳ هزار و ۸۶۳ کیلومتر خطوط لوله فشار قوی گاز در استان‌های زیر پوشش آن قرار دارد. با توجه به چشم‌انداز شرکت ملی گاز ایران در جهت توسعه پایدار در استان سیستان و بلوچستان و انتقال گاز به همه مناطق شهری، روستایی و صنعتی این استان، همچنین توسعه خطوط لوله گاز در جنوب استان کرمان، امسال ۹۷۵ کیلومتر به خطوط لوله انتقال گاز در این منطقه اضافه و بهره‌برداری خواهد شد، همچنین ۲ هزار و ۳۰۲ کیلومتر خط لوله انتقال گاز در مرحله دریافت مجوز و پیمان‌سپاری است.

پارسال چه اقدام‌های شاخصی داشتید؟

پیگرانی تمیزکننده یک هزار و ۱۴۴ کیلومتر از خطوط لوله، تزریق گاز خط لوله ۶ اینچ پارس بهین پالایش نفت قشم، خط لوله ۱۰ اینچ انشعاب جدید فولاد کاوه و ۳۰ اینچ نیروگاه کلاس F هنگام، انجام عملیات ‌هات تپ برای اتصال ورودی ایستگاه کنترل فشار کیلومتر ۴۲۸ خط لوله ۵۶ اینچ هفتم سراسری به خط هفتم، تعمیرات اضطراری خط لوله ۱۲ اینچ زیر دریا و تعویض اسمارت فلنچ و در سرویس قرار گرفتن ایستگاه پس از ۱۴ روز با انتقال تجهیزات کنترلی از ساختمان به کانکس، بخشی از اقدام‌های انجام شده پارسال بوده‌اند.انجام پیگرانی یکهزار و ۱۱۴ کیلومتر خطوط لوله انتقال گاز، تهیه ۷۵ درصد کالاهای مورد نیاز از شرکت‌های داخلی که ۲۲۴ قلم آن مربوط به شرکت‌های دانش‌بنیان بوده است، برگزاری مانور نوع A در ایستگاه کنترل فشار پاریز، اعزام ماشین‌آلات ساختمانی و توزیع بسته‌های کمک معیشتی برای امدادرسانی در شهرستان میناب و روستای همجوار منطقه (روستای فتح‌الجلیل) پس از وقوع سیل را می‌توان به‌عنوان بخش دیگری از اقدام‌های شاخص سال گذشته برشمرد.

مهم‌ترین اقدام‌های امسال کدام‌اند؟

امسال نیز مجموعه اقدام‌هایی در حوزه عملیاتی منطقه انتقال گاز ایران انجام شده است که اتصال نهایی بخش خروجی ایستگاه به کیلومتر ۸۰۵+۶ خط لوله ۲۴ اینچ سرخون رفسنجان از آن جمله است. تعمیرات اساسی پنج عدد پلاگ ولو ۲۰ اینچ کلاس ۶۰۰، تهیه، نصب و راه‌اندازی صاعقه‌گیرهای تأسیسات تقویت فشار گاز تنگ‌نی، احداث ابنیه فنی خط لوله
۵۶ اینچ هفتم سراسری از کیلومتر ۲۰۹ تا کیلومتر ۴۲۸، تعمیرات اساسی دو دستگاه توربین گازی موتور سیچ، احداث سوله مرکز بهره‌برداری خطوط لوله گورزین، رنگ‌آمیزی گس کولرها، اگزاست توربوکمپرسورها و منبع آب هوایی تأسیسات تقویت فشار گاز آب‌شیرین، همچنین احداث ابنیه فنی خط لوله ۳۰ اینچ غرب بندرعباس و خط لوله ۲۰ اینچ نفت ستاره، تأمین اقلام، نصب و راه‌اندازی روشنایی محوطه پایپ رک اداره مرکزی، تعمیرات، نگهداری و بازرسی خط لوله ۱۲ اینچ زیر دریا ۱۴۰۱-۱۴۰۰ و ایمن‌سازی موقت ساختمان‌ها و تأسیسات ایستگاه آب شیرین پس از زلزله، از دیگر برنامه‌های امسال است.

مقدار گاز انتقالی منطقه ۶ در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ چه تغییری داشته است؟

حجم انتقال گاز منطقه سال گذشته ۲۰ میلیارد و ۳۴ میلیون مترمکعب بوده که در مقایسه با سال پیش از آن، بیش از ۹ درصد افزایش انتقال را نشان می‌دهد.

در حوزه خودکفایی و پژوهش چه برنامه‌هایی را دنبال می‌کنید؟

این منطقه عملیاتی در عرصه خودکفایی و قطع وابستگی از کشورهای سازنده و تأمین‌کننده اقلام، تجهیزات و قطعات، با اتکا به دانش و تخصص کارشناسان و مهندسان خود و به‌کارگیری روش‌های مختلف از جمله مهندسی معکوس، بومی‌سازی، استفاده از اقلام موجود در بازار به جای اقلام اصلی و خارجی، ساخت و تولید قطعات و تجهیزات از سوی کارشناسان مجرب، متخصص و متعهد منطقه ۶ عملیات انتقال گاز ایران و شرکت‌های توانمند و دانش‌بنیان، در بسیاری از بخش‌ها به‌ویژه واحدهای عملیاتی از جمله ایستگاه‌های تقویت فشار گاز و خطوط لوله انتقال، فعالیت‌های چشمگیری را در سال‌های اخیر انجام داده‌اند.∎