صنعت گاز ایران همگام با آغاز سال نو شمسی که با عنوان «تولید، دانش‌بنیان؛ اشتغال‌آفرین» نام‌گذاری شد، افزون بر اینکه برای تحقق این موضوع گام‌های مهمی برداشته و برمی‌دارد، افزایش تولید گاز و شتاب‌بخشی به انجام طرح‌ها و پروژه‌های گازرسانی را در دستور کار دارد.

به گزارش شانا، سال ۱۴۰۱ با تأکید بیش از پیش بر ساخت داخل و توسعه همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان آغاز شد که صنعت گاز ایران هم تاکنون در این مسیر گام‌های ارزنده و مثبتی برداشته است. واحدها و شرکت‌های زیرمجموعه شرکت ملی گاز ایران در سال‌های اخیر به‌ویژه با اعمال تحریم‌ها بیش از پیش به سوی بومی‌سازی و ایرانی‌ کردن تجهیزات حرکت کردند. برای نمونه می‌توان به پیوستن ایران به باشگاه جهانی تعمیرات شیرهای توپی تمام‌جوش و خودکفایی صنعت گاز کشور در ساخت محفظه احتراق توربین زیمنس با صرفه‌جویی سالانه ۱۰ میلیون یورو اشاره کرد.

مجید چگنی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران هم در سخنانی اعلام کرده که سیاست این شرکت حمایت از دانش‌بنیان‌هاست و حدود صددرصد همه تجهیزات صنعت گاز ایران از تولید داخل تأمین می‌شود.

از سویی تابستان امسال در حالی سپری شد که با گازرسانی پایدار و حداکثری به نیروگاه‌های کشور شاهد خاموشی گسترده در هیچ‌یک از مناطق کشور نبودیم. محمدرضا جولایی، مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران از عملکرد مناسب این شرکت در گازرسانی به نیروگاه‌ها در تیرماه و مردادماه امسال هم‌زمان با فصل تعمیرات اساسی پالایشگاه‌ها خبر داد و گفت: گازرسانی به نیروگاه‌ها در این بازه زمانی نسبت به پارسال ۶ درصد افزایش یافته است. او همچنین با اشاره به گازرسانی ۳۰۰ میلیون مترمکعبی به نیروگاه‌های کشور در یک روز، این موفقیت را رکوردی تازه در سال ۱۴۰۱ اعلام کرد و از قطع مصرف نفت‌گاز در نیروگاه‌ها خبر داد.

اردیبهشت امسال بیست‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی هم برگزار شد .

موضوع قابل توجه دیگر در نیمه نخست امسال به‌ویژه در روزهای پایانی تابستان، آمادگی صنعت گاز برای آغاز فصل سرد سال با تأکید بر کنترل ناترازی گاز با بهینه‌سازی مصرف بوده که با انجام تعمیرات اساسی و توسعه ذخیره‌سازی گاز دنبال شده است.

آنچه در ادامه می‌خوانید مروری بر اقدام‌ها، دستاوردها و تحولات صنعت گاز در بهار و تابستان ۱۴۰۱ است.

قطار گازرسانی به کجا رسید؟

توسعه گازرسانی به شهرها و روستاهای ایران در پایان نیمه نخست امسال و هم‌زمان با یک سالگی دولت سیزدهم با وجود اعمال تحریم‌ها و فشار اقتصادی فراوان نه‌تنها متوقف نشد، بلکه با تلاش کارکنان صنعت گاز کشور این کار با تکیه بر توان داخلی و حضور مؤثر شرکت‌های دانش‌بنیان شتاب بیشتری گرفت، به‌طوری که درصد بهره‌مندی خانوار شهری از گاز طبیعی به مرز ۹۹ درصد و خانوار روستایی به حدود ۸۵ درصد رسیده است.

این تلاش‌ها در هفته دولت و با برگزاری آیینی رسمی با حضور جواد اوجی، وزیر نفت دنبال و ۶۰۹۶ پروژه‌ گازرسانی و توسعه‌ای صنعت گاز با اعتبار ۱۵۶ هزار میلیارد ریال بهره‌برداری یا کلنگ‌زنی شد.

بسته شدن پرونده گازرسانی به شهرها و روستاهای خراسان جنوبی، انتخاب «شرکت گاز سیستان و بلوچستان» به‌عنوان قطب راهبری نظام جمع‌آوری اطلاعات در شرق و جنوب شرق ایران، گازرسانی به پایانه مرزی خسروی، احداث نیروگاه خورشیدی ۳۰ کیلوواتی در شرکت گاز اصفهان، بهره‌مندی صددرصدی روستاهای بالای ۲۰ خانوار همدان و پیشرفت ۸۴ درصدی در برداشت اطلاعات مکانی تجهیزات و تأسیسات گازرسانی کشور، تکمیل عملیات تزریق گاز به فاز ۷ بندرعباس و اجرای پروژه گازرسانی به طرح نهضت ملی مسکن در مازندران از دیگر اخبار مورد توجه در این حوزه بوده است.

تولید حداکثری در پالایشگاه‌های گاز ایران

ایران اکنون سومین تولیدکننده گاز طبیعی در جهان با ظرفیت پالایش روزانه بیش از ۱۰۳۰ میلیون مترمکعب است که پارس جنوبی نقش ۷۵ درصدی و تعیین‌کننده‌ای در این تأمین و پالایش گاز کشور دارد.

احمد باهوش، مدیرعامل مجتمع گاز پارس جنوبی هم در این باره اعلام کرده است: «با تکمیل تأسیسات مربوط به صادرات گاز مایع گرم در سایت ۲ پارس جنوبی و اسکله‌ صادراتی گوگرد در این سایت به همراه تکمیل واحدهای شیرین‌سازی و ذخیره‌سازی گاز مایع در پالایشگاه‌های سایت ۲ پارس جنوبی، امکان افزایش تولید و صادرات محصولات جانبی پالایشگاه‌ها فراهم می‌شود.»

افزایش ۳۷۰ کیلومتری خطوط لوله زیرپوشش مجتمع گاز پارس جنوبی، موافقت معاون وزیر نفت با ارزیابی تعالی سازمانی پالایشگاه‌های گاز ایران، ظرفیت تولید روزانه ۸۰ میلیون مترمکعب گاز در پالایشگاه فجر جم و شناسایی ۹۰ شرکت دانش‌بنیان برای توسعه همکاری در این مجموعه، بهره‌برداری از واحد تغلیظ گاز اسیدی در پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد و تولید روزانه حدود ۱۵۰۰ تن گوگرد در این پالایشگاه گاز، افزایش ۶۷ درصدی فرآورش گاز در پالایشگاه بیدبلند و افزایش ۵۰ درصدی تولید محصولات پالایشگاه گاز ایلام فقط بخشی از اقدام‌های انجام‌شده در پالایشگاه‌های گازی ایران است.

تلاش‌های مستمر برای انتقال گاز به سراسر کشور

شرکت انتقال گاز ایران از لحاظ حجم خطوط لوله و تأسیسات بهره‌برداری (بیش از ۳۸ هزار کیلومتر خط لوله و ۸۸ ایستگاه تقویت فشار گاز با ۳۲۶ واحد کمپرسوری، ۹ پایانه صادرات و واردات گاز و ۸۰۰ ایستگاه مخابراتی، ۸ هزار کیلومتر شبکه فیبر نوری، ۴ هزار کیلومتر شبکه ماکروویو)، رتبه نخست را در آسیا و خاورمیانه و رتبه چهارم را در جهان پس از کشورهای آمریکا، روسیه و کانادا به خود اختصاص داده است که ظرفیت انتقال بیش از ۲۸۰ میلیارد مترمکعب گاز در سال را دارد.

بر همین اساس، غلامعباس حسینی، مدیرعامل این شرکت ضمن اعلام آمادگی برای ورود به فصل سرد سال، از انجام منسجم برنامه‌های تعمیرات خطوط لوله و توربوکمپرسورها در نیمه نخست امسال خبر داد. او همچنین اعلام کرد که مقدار انتقال روزانه گاز شیرین کشور امسال به بیش از ۸۸۰ میلیون مترمکعب می‌رسد.

صرفه‌جویی بیش از ۶۴۰ میلیارد ریال از محل جابه‌جایی کالا در این شرکت، تکمیل اجرای ۳۰ پروژه ایمن‌سازی خطوط لوله در تقاطع با رودخانه‌ها، پایان موفقیت‌آمیز عملیات اتصال خط لوله انتقال گاز به کارخانه سیمان سیستان از سوی منطقه ۶ عملیات انتقال گاز، بومی‌سازی بیش از ۲۷۰ قطعه و ریزقطعه در منطقه ۴ عملیات انتقال گاز، تکمیل پروژه اتصال خط لوله انتقال گاز مرودشت به پتروشیمی شیراز به همت منطقه ۵ عملیات انتقال گاز، آغاز بهره‌برداری خط لوله انتقال گاز به نیروگاه آرین شماره ۲ و انجام عملیات اتصال نهایی و تزریق گاز به آن به طول ۷ هزار و ۴۹۳ متر توسط منطقه ۸ عملیات انتقال گاز و اتصال نهایی خط انتقال گاز ۱۶ اینچ نیروگاه سیکل ترکیبی زرند به شبکه سراسری از سوی منطقه ۶ عملیات انتقال گاز  از دیگر فعالیت‌های انجام‌شده در این حوزه است.

گام‌های مثبت برای توسعه ذخیره‌سازی گاز

توسعه ذخیره‌سازی گاز طبیعی در کشور در دولت سیزدهم بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و رضا نوشادی، مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران با تأکید بر تأثیر توسعه ذخیره‌سازی گاز بر پیشبرد دیپلماسی انرژی، از نهایی‌ شدن مصوبه توسعه هفت میدان و اجرای هم‌زمان ۱۴ طرح توسعه ذخیره‌سازی گاز طبیعی در کشور خبر داده است.

این شرکت همچنین داخلی‌سازی ۱۰۰ دستگاه توربوکمپرسور، آغاز عملیات اجرایی فاز دوم ذخیره‌سازی گاز شوریجه، عبور خط لوله گاز ۳۰ اینچی از زیر آب برای نخستین‌ بار در خاورمیانه، تکمیل پروژه گازرسانی به زابل را در کارنامه دارد.

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ضمن اینکه امسال را سال سیستان و بلوچستان اعلام کرده است، با بیان اینکه سال ۱۴۰۱ بیش از هزار کیلومتر خطوط لوله انتقال گاز به بهره‌برداری می‌رسد گفته که بیش از ۵۰ درصد آن در استان سیستان و بلوچستان اجرایی خواهد شد.