این نکته که «صدای نیروی انسانی در صنعت نفت در یک سال اخیر دولت سیزدهم شنیده شد.» نه شعار است و نه اغراق، بلکه واقعیتی است که کارکنان نفت هم به آن اذعان دارند. 

روی کار آمدن جواد اوجی در قامت وزیر نفت همزمان با ایامی بود که صدای گلایه و اعتراض کارکنان از مناطق عملیاتی مختلف شنیده می‌شد و اعتصاب‌ها و اعتراض‌هایی به راه افتاده بود و وزیر نفت نیز از همان ابتدا، رسیدگی به مطالبات و مسئله نیروی انسانی را از اولویت‌های اساسی وزارت نفت اعلام کرد. اوجی در تاریخ ۲۱ شهریورماه سال گذشته با صدور حکمی، مهدی علی مددی را به‌عنوان سرپرست معاونت وزیر در توسعه مدیریت و سرمایه انسانی منصوب کرد و در پیامی نوشت: «امید است با اتکال به الطاف خداوند متعال در انجام امور محوله برای ساماندهی نیروی انسانی و پیگیری جدی و مؤثر ابلاغیه‌های اخیر در این حوزه تا حصول نتیجه موفق و مؤید باشید.» همچنین مهدی علی مددی در ۲۰ آبان با حکم وزیر نفت به‌عنوان معاون وزیر در توسعه مدیریت و سرمایه انسانی منصوب شد. با این انتصاب، نشست کارگروه منابع انسانی وزارت نفت با حضور مهدی علی مددی (۲۸ شهریورماه) برگزار شد. گزارش زیر به شرح عملکرد معاونت توسعه و مدیریت و سرمایه انسانی وزارت نفت در یک سال دولت سیزدهم پرداخته است:

معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی وزارت نفت، از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم همسو با منویات مقام معظم رهبری درزمینه تحقق شعار سال ۱۴۰۱، بیانیه گام دوم انقلاب، ابلاغی از سوی معظم‌له و وعده‌ها و دستورات رئیس‌جمهور محترم، با اتکا به حمایت‌ها و رهنمودهای ارزشمند وزیر محترم و همچنین همت و تلاش مجدانه مدیریت‌های توسعه منابع انسانی در چهار شرکت اصلی و ادارات کل این معاونت، براساس الگوی جهادی و انقلابی، اقدامات و برنامه‌های متعدد و متنوعی را در بخش منابع انسانی، برنامه‌ریزی، اجرا و پیگیری کرده است، با وجود بازه زمانی کوتاه سپری‌شده، بعضی از مهم‌ترین نتایج و دستاوردهای کسب شده تاکنون شامل اقدام‌های زیر است:

ایجاد ظرفیت سازمانی جدید

در یک اقدام جهادی و براساس برنامه‌ریزی و هماهنگی‌های انجام شده با حرفه سازماندهی شرکت‌های تابعه وزارت نفت، سازوکارهای لازم به‌منظور ایجاد ظرفیت جدید سازمانی برای تبدیل وضعیت ایثارگران صنعت نفت مشمول بند (د) تبصره (۲۰) قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور که منجر به تبدیل وضعیت ۲۶ هزار و ۵۰۰  ایثارگر معزز در اقصی نقاط کشور شده است، در کالبد ساختاری صنعت نفت تعبیه شد.

 تدوین شیوه‌نامه و دستورعمل ساماندهی پیمان‌های مستمر (غیر پروژه‌ای)

به‌منظور ساماندهی، نظارت و حسابرسی فعالیت‌های مستمر پیمان سپاری شده (غیرپروژه‌ای) به‌ویژه از نظر نیروی انسانی شاغل در شرکت‌های پیمانکاری طرف قرارداد صنعت نفت (ارکان ثالث)، همچنین استفاده بهینه از ظرفیت نیروی انسانی مازاد پیمان‌های موجود برای تأمین نیروی انسانی موردنیاز در فرآیند سازماندهی فعالیت‌های جدید و یا افزایش یافته، نظام یکپارچه و مدونی در قالب «دستورعمل اجرایی ساماندهی قراردادهای مستمر (غیرپروژه‌ای)» تدوین شده و هم‌اکنون در مرحله بهره‌برداری و پیاده‌سازی است.

بازطراحی نظام گروه‌بندی مشاغل صنعت نفت (خانواده‌های شغلی)

با هدف اجرای یکپارچه و هماهنگ نظام‌های سازماندهی و منابع انسانی و با هدف بهینه‌سازی مسیرهای رشد و توسعه نیروی انسانی «بازطراحی نظام گروه بندی مشاغل صنعت نفت (خانواده‌های شغلی)» در سطح مشاغل حرفه‌ای و مدیریتی صنعت نفت از سال ۱۳۹۹ تاکنون در دست اقدام است. پروژه یاد شده در کارگروه تخصصی و با محوریت اداره کل تشکیلات، روش‌ها و تعالی سازمانی در مرحله نهایی‌سازی، برای پیاده‌سازی کامل در سطح صنعت نفت است که این پروژه تأثیر بسزایی در بهبود مستمر فرآیندها، سرعت بخشی به بررسی و مطالعات تخصصی، کاهش هزینه‌ها و ارتقا زیرسیستم‌های دو حوزه مذکور خواهد داشت.

 استقرار چرخه مدیریت بهره‌وری صنعت نفت

«استقرار چرخه مدیریت بهره‌وری صنعت نفت» به‌منظور دستیابی به اهداف مندرج در ماده (۳) قانون برنامه ششم توسعه کشور و در نهایت حصول به اهداف رشد اقتصادی کشور، وفق راهنمای اجرایی بند (الف) ماده (۵) قانون برنامه ششم مشتمل بر سه فاز و ۱۰گام در صنعت نفت، آغاز شد. متعاقب ابلاغ برنامه‌های ارتقای بهره‌وری صنعت نفت در پایان خردادماه سال ۱۴۰۰ در سه بخش اقتصادی مشتمل بر: بخش «نفت» شامل شرکت‌های ملی نفت و پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، بخش «آب و برق و گاز» شامل شرکت ملی گاز ایران و بخش «صنعت» شامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، اجرا، پایش نتایج، بازنگری و تثبیت برنامه‌ها در بخش‌های مورد اشاره در دستور کار قرار گرفته است. به این ترتیب با اتمام اقدام‌های مذکور در اسفند ۱۴۰۰، وزارت نفت موفق شد برای نخستین بار نسبت به استقرار چرخه مدیریت بهره‌وری اقدام کند.

 طراحی ساز وکارهای عملکرد برنامه محور وزارت نفت

با هدف اجرایی ‌کردن سیاست‌های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری و نقشه‌راه اصلاح نظام اداری باعنایت به دستاوردهای ارزشمند صنعت نفت در حوزه‌های مدیریتی و اداری ضمن برگزاری جلسات شورای راهبری توسعه مدیریت، چارچوب گروه‌بندی اقدام‌های برنامه‌های جامع اصلاح نظام اداری با رویکرد فرآیندی در قالب کارگروه‌های تخصصی سازماندهی و ابلاغ شد.

راه‌اندازی کارگروه هماهنگی سرمایه انسانی در مناطق عملیاتی

از ابتدای استقرار دولت سیزدهم، با توجه به رویکرد وزیر نفت مبنی بر حضور مدیران ستادی در مناطق عملیاتی و بررسی میدانی مسائل و مباحث مطرح شده در رابطه با اجرایی کردن این مهم، سفرهای استانی از سازمان‌های مستقر در مناطق عملیاتی صنعت نفت (از قبیل سازمان‌های عملیاتی مستقر در استان بوشهر«منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس» و «جزیره خارگ»، استان خوزستان، استان فارس، استان خراسان رضوی، استان کرمانشاه، استان ایلام و استان هرمزگان) با حضور معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی وزارت نفت و مشارکت فعال، مدیران توسعه منابع انسانی چهار شرکت اصلی و مدیران کل این معاونت انجام شد. افزون بر آن با تعیین دبیران کارگروه‌های هماهنگی در همه استان‌های کشور، با هدف همکاری با همه ارکان صنعت نفت در هر استان، نسبت به پایش و احصا چالش‌های منابع انسانی اقدام شده است.

 ساماندهی مشاغل و جبران خدمت نیروهای قرارداد مدت موقت

موضوع «ساماندهی مشاغل نیروهای قراردادی مدت‌موقت و نظام جبران خدمات مرتبط با آن» با استناد به آیین‌نامه نظام‌های اداری و استخدامی و در راستای تبصره (۳) ماده (۲۹) قانون برنامه ششم توسعه کشور، بعد از آسیب‌شناسی وضعیت موجود و با رویکرد رعایت عدالت در پرداخت و بهبود معیشت همکاران قرارداد مدت موقت بررسی و طرح پیشنهادی در جلسه شورای اداری استخدامی تصویب و از تاریخ ۰۱/۱۱/۱۴۰۰ اجرایی می‌شود.

 اجرای کامل قانون تفسیر بند «و» ماده (۴۴) قانون برنامه پنجم توسعه کشور

با عنایت به اجرای قانون تفسیر بند «و» ماده (۴۴) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه کشور افراد (ایثارگران) مشمول ماده (۲۱) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و اصلاحات و الحاقات بعدی آن که در زمان حاکمیت قانون برنامه پنجم توسعه کشور به صورتی غیر از استخدام رسمی از سوی شرکت‌های اصلی و تابعه وزارت نفت و به‌صورت مستقیم به‌کارگیری شده و در حال حاضر با شرکت رابطه استخدامی / به‌کارگیری داشته باشند (قرارداد پیمانی، مدت‌موقت، مدت‌معین) با رعایت سایر مقررات اداری و استخدامی صنعت نفت به کارگر/کارمند رسمی تبدیل وضعیت شده / می‌شوند که موضوع تبدیل وضعیت به استخدام رسمی اجرایی شده است. با توجه به قانون مزبور تعداد ۵ هزار و ۳۰۰ نفر تاکنون به‌عنوان مشمولین واجد شرایط تبدیل وضعیت شده‌اند.

اجرای مفاد بند «د» تبصره (۲۰) قانون بودجه سال ۱۴۰۰

در ارتباط با اجرایی شدن مفاد بند «د» تبصره (۲۰) قانون بودجه سال ۱۴۰۰ در سطح وزارت نفت و شرکت‌های تابعه، بخشنامه از سوی وزیر نفت ابلاغ شد. در همین راستا سامانه (ایثار) به تولیت اداره کل آموزش، برنامه‌ریزی نیروی انسانی و تحول اداری، برای ثبت اطلاعات و بارگذاری مدارک ایثارگری فعال و مراتب به شرکت‌ها اطلاع‌رسانی شد. پس از تهیه مشخصات کامل پرسنلی و شغلی نیروهای ایثارگر مشمول شاغل در شرکت‌های پیمانکاری، به‌طورهمزمان اقدام‌های لازم برای انجام فرآیندهای مقرراتی تبدیل وضع/استخدام (حسب مورد) برای مشمولان، مشتمل بر تعیین / ایجاد سمت متناسب برای آنان طی فرآیندهای گزینش، طب صنعتی صورت خواهد گرفت. با توجه به قانون مزبور و تمدید آن طی بند (و) تبصره (۲۰) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ تعداد ۲۶ هزار و ۵۱۷ نفر تاکنون به‌عنوان واجد شرایط تبدیل وضعیت و استخدام، شناسایی شده‌اند.

 اجرای کامل جدول حقوق، موضوع آیین نامه ماده۱۰ قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت

با هدف پاسخگویی قانع‌کننده و عمل به بخشی از مطالبات کارکنان رسمی صنعت نفت که از سال ۱۳۹۳ بلا اقدام مانده و بخشی از مطالبات در سال ۱۳۹۹ به‌طور ناقص اجرایی شده بود، از ابتدای سال جاری، اجرای کامل جدول حقوق، موضوع آیین‌نامه ماده ۱۰ قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت از زمان تصویب آن در دستور کار این معاونت قرار گرفت و هم‌اکنون در مرحله ابلاغ دستورعمل اجرایی، مستند به آیین‌نامه مذکور است.

به‌روزرسانی جدول حقوق بدو استخدام کارکنان صنعت نفت به‌منظور تحقق مفاد ماده ۱۰ قانون وظایف واختیارات مبنی بر حفظ نیروی انسانی متخصص شاغل صنعت نفت، اجرای تکلیف بند (۲) ماده ۱۸ آیین‌نامه نظام‌های اداری واستخدامی کارکنان صنعت نفت مبنی بر تنظیم‌گری همه ساله جدول حقوق بر اساس «رویکرد تقویت رقابت‌پذیری و نرخ بازار کار سرمایه انسانی» در سال جاری در اولویت کار قرار گرفت و هم‌اکنون نیز در مرحله نهایی و منتظر ابلاغیه اصلاح جدید دولت برای افزایش حقوق است.

 متناسب کردن پرداخت مالیات حقوق براساس افزایش حقوق ۱۴۰۱

با توجه به لزوم بررسی و پاسخگویی اصولی به مطالبات کارکنان شاغل صنعت نفت در رابطه با پرداخت مالیات متناسب با میزان افزایش حقوق۱۴۰۱ به‌ویژه کارکنان شاغل در مناطق عملیاتی جنوب کشور و سکوها و جزایر دریایی که از فوق‌العاده‌های متعدد محیط کار، محل خدمت، نوع برنامه کار اقماری برخوردار هستند، بررسی و ایجاد سازوکارهای لازم برای پرداخت مالیات عادلانه براساس میزان افزایش حقوق مورد مداقه قرار گرفت که در مرحله هماهنگی بر اساس کاهش نرخ‌های مالیات تبصره ۱۲ قانون بودجه است.

 افزایش تسهیلات رفاهی چهارگانه

با هدف بهره‌مندی کارکنان رسمی و قراردادی صنعت نفت از مبالغ جدید با توجه به افزایش نرخ غذا، سرانه ورزش و کالاهای اساسی (برنج، روغن، حبوبات و گوشت مرغ)، اعمال نرخ‌های جدید گروه مواد غذایی و ورزش درمبالغ تسهیلات رفاهی، بر اساس ماده ۱۱ضوابط اجرایی بودجه و همزمان با ابلاغ آن مورد بررسی و اقدام قرار گرفت و در شهریورماه امسال ابلاغ خواهد شد.

جذب نیرو از دانش‌آموخته‌های دانشگاه صنعت نفت

معاونت منابع انسانی وزارت نفت به‌منظور جذب نخبگان و دانش‌آموختگان دانشگاه صنعت نفت، نسبت به برگزاری فرآیند مصاحبه فنی – تخصصی و روان‌شناختی برای جذب و استخدام تعداد هزار و ۵۷۲ نفر از فارغ‌التحصیلان گروه (الف) دانشگاه صنعت نفت اقدام کرد. براساس نتایج مصاحبه، نفرات پذیرفته‌شده نهایی (تعداد ۱.۲۲۵ نفر) به شرکت‌های اصلی تخصیص و پس از اجرای فرآیند مصاحبه فنی – خصصی جذب صنعت نفت شده‌اند. متعاقباً نیز بر اساس موافقت وزیر نفت نسبت به معرفی ۳۹۴ نفر دیگر از دانش‌آموختگان دانشگاه صنعت نفت که اخیراً در بانک اطلاعاتی اداره کل آموزش، برنامه‌ریزی نیروی انسانی و تحول اداری ثبت‌نام کرده، پس از انجام مصاحبه فنی – تخصصی و روان‌شناختی، حسب نیاز واقعی سازمانی به شرکت‌ها / محل‌های خدمتی معرفی خواهند شد.

تدوین نظام آموزش برای نیروهای پیمانکاری طرف قرارداد

صنعت نفت همزمان با مأموریت و تکلیف محوله خود، بخش قابل‌توجهی از فعالیت‌های خود را از طریق شرکت‌های پیمانکاری خصوصی طرف قرارداد به انجام می‌رساند. این دسته از شرکت‌ها تابع قانون کار بوده و نیروهای آنها می‌بایست در چارچوب آن قانون، آموزش‌های لازم را برای انجام هر چه بهتر وظایف کاری خود دریافت کنند. به‌منظور رفع این چالش، نظام آموزش نیروهای پیمانکاری شرکت‌های طرف قرارداد با صنعت نفت با رویکرد صلاحیت حرفه‌ای با همکاری ارکان آموزشی صنعت نفت و سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور تدوین و برای اجرا ابلاغ شده است. در چارچوب این نظام شایستگی‌های مورد نیاز مشاغل و همچنین استانداردهای ارزشیابی آنها احصا، مربیان و ارزیابان حرفه‌ای تربیت و کارگاه‌های تخصصی برای اجرای دوره‌ها تجهیز می‌شود. شرکت‌کنندگان پس از معرفی شرکت پیمانکار و گذراندن دوره‌های آموزشی، از سوی ارزیابان حرفه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت موفقیت گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای دریافت می‌کنند.

 طراحی و اجرای آموزش‌های مبتنی بر شرایط ایثارگری

به‌منظور تکلیف بند «د» تبصره ۲۰ قانون بودجه کل کشور سال ۱۴۰۰ و تکلیف بند «و» تبصره ۲۰ قانون بودجه کل کشور سال ۱۴۰۱ مبنی بر استخدام رسمی ایثارگران حائز شرایط شاغل در شرکت‌های خصوصی پیمانکاری طرف قرارداد با دستگاه‌های اجرایی و تکلیف قانون تفسیربند «و» ماده ۴۴ قانون برنامه پنجم توسعه کشور مبنی بر تبدیل وضعیت نیروهای قراردادی مدت‌موقت به رسمی و به‌منظور توانمندسازی نیروهای پیمانکاری و نیروهای قرارداد مدت موقت برای انجام وظایف شغلی، مجموعه آموزش‌های بدواستخدام مشتمل بر دوره‌های آموزشی با امکان برگزاری به‌صورت حضوری و مجازی، دوره کارآموزی حین کار و بازدید از تأسیسات) طراحی شده و در حال انجام است.

 تعدیل مدرک کارکنان

همزمان با آغاز فعالیت دولت سیزدهم و دستور وزیر مبنی بر تعیین اعضای کمیسیون بررسی و تعیین سوابق وفق مقررات اداری و استخدامی صنعت نفت، برنامه زمان‌بندی جلسات شورای مذکور تدوین و پس از ابلاغ به شرکت‌ها، جلسات بدون وقفه و با جدیت آغاز شد، همچنین با هدف برقراری عدالت و رفع تبعیض، بخش‌هایی از آخرین ابلاغیه تعدیل مدرک مجدداً مورد بازنگری قرار گرفت و تبصره‌هایی به بخش‌نامه مذکور اضافه شد. بعد از تشکیل شورای جدید بررسی و تعیین سوابق، بیش از ۶ هزار پرونده مطرح و تعیین تکلیف شده است.

نیازسنجی تأمین نیرو و اخذ مجوزهای استخدامی

با توجه به جذب نشدن نیرو طی حدود ۹ سال اخیر در صنعت نفت و متعاقب آن درخواست‌های مکرر شرکت‌های زیرمجموعه مبنی بر کمبود شدید نیروی انسانی به‌ویژه در بخش‌های عملیاتی، به‌دستور وزیر نفت، تأمین نیروی انسانی از طریق برگزاری آزمون استخدامی در دستور کار معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی قرار گرفت. نیازمندی‌های استخدامی شرکت‌های اصلی در حدود ۶ هزار و ۴۰۸ نفر احصا و برای اخذ مجوزهای مربوطه به سازمان اداری و استخدامی کشور منعکس شده و موضوع تا حصول نتیجه با جدیت در دست پیگیری است.

 ساماندهی نیروهای پیمانکاری

به‌منظور ساماندهی نیروهای پیمانکاری ضمن شناسایی و تغذیه اطلاعات تمامی کارکنان واجد شرایط در سامانه ساپنا، پروژه بازنگری طرح طبقه‌بندی مشاغل پیمانکاری صنعت نفت تعریف و مورد پیگیری قرار گرفته است که نتایج آن در حوزه‌های مختلف اعم از ماهیت و ارزش مشاغل، فوق‌العاده‌ها و نظایر آن ظرف ماه‌های آتی نهایی و عملیاتی خواهد شد.

طرح نظام / امریه – نخبه وظیفه

پس از سال‌ها حذف سهمیه طرح نظام عادی وزارت نفت، با پیگیری‌های متعدد، این روش تأمین نیروی انسانی سرانجام از تیرماه ۱۴۰۱ دوباره به‌مدت ۲ سال و به تعداد سالانه ۳۵۰ نفر برقرار شد. سامانه صنعت نفت دوباره از اسفندماه ۱۴۰۰ فعالیت خود را ازسر گرفت و تاکنون در سه دوره (اسفند ۱۴۰۰ – اردیبهشت و تیرماه ۱۴۰۱) به جذب متقاضیان اقدام کرده که از میان افراد شرکت کننده جمعاً در این ۳ دوره تعداد ۲۴۰ نفر انتخاب شده‌اند که برای انجام اقدام‌های بعدی به شرکت‌های زیرمجموعه صنعت نفت اختصاص یافته‌اند و از این تعداد، پس از طی مراحل کاریابی، مصاحبه تخصصی و گزینش، ۴۲ نفر برای اعزام شهریور ماه ۱۴۰۱ به دفتر سیاست‌گذاری و نظارت راهبردی حفاظت اطلاعات نیروهای مسلح، برای صدور امریه آنان اقدام شده است. افزون بر آن، بر اساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری به‌منظور بهره‌گیری از نخبگان وظیفه، هرساله حسب هماهنگی فیمابین بنیاد نخبگان نیروهای مسلح و وزرات نفت، نسبت به به‌کارگیری این افراد در قالب طرح مذکور در صنعت نفت اقدام شده است. در همین زمینه در یک سال گذشته تعداد ۷۸ نفر به این روش جذب صنعت نفت شده‌اند.

 مشارکت کارکنان قرارداد مدت‌موقت و خانواده در فعالیت‌های ورزشی

براساس مصوبه‌های شورای مرکزی ورزش وزارت نفت، کارکنان قراردادی موقت و خانواده‌های آنان همانند کارکنان رسمی می‌توانند از خدمات ارائه شده در ورزش استفاده و در مسابقات و المپیادهای ورزشی وزارت نفت شرکت کنند.

 تسهیلات خدمات ورزشی به بازنشستگان نفت

با توجه به مصوبات شورای مرکزی ورزش وزارت نفت مقرر شد در تمام شرکت‌های اصلی، فرعی و تابعه به بازنشستگان و خانواده‌های آنان همانند کارکنان شاغل خدمات ورزشی ارائه شود.

احیای المپیادهای ورزشی وزارت نفت پس از ۶ سال

با توجه به اینکه آخرین المپیاد ورزشی برگزار شده در وزارت نفت مربوط به سال ۱۳۹۶ بوده و پس از آن به‌دلیل محدودیت‌های بودجه‌ای، برگزاری المپیادهای ورزشی در وزارت نفت ممنوع اعلام شده بود، با تغییر رویکرد در حوزه خدمات‌رسانی به کارکنان و خانواده‌های آنان و با هدف ایجاد انگیزه و نشاط میان کارکنان و خانواده‌های آنان، پس از ۶ سال المپیادهای ورزشی وزارت نفت در سال ۱۴۰۱ برگزار می‌شود.

منبع: هفته‌نامه مشعل