رؤسای جمهوری ایران و ونزوئلا به‌عنوان دارندگان بیش از ۴۶۰ میلیارد بشکه ذخایر نفت خام امروز (شنبه، ۲۱ خردادماه) به‌صورت رسمی در تهران مذاکره و سند ۲۰ ساله همکاری امضا کردند، ایران با ذخایر ۱۵۷ میلیارد بشکه نفت خام و ونزوئلا با ذخایر ۳۰۳.۸ میلیارد بشکه نفت خام طبق تازه‌ترین گزارش سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) هم‌اکنون روزانه به ترتیب ۲ میلیون و ۵۶۴ هزار بشکه و ۷۰۷ هزار بشکه نفت تولید می‌کنند در حالی‌که ظرفیت دو کشور فراتر از این اعداد است و می‌توانند با لغو تحریم، نیاز نفت دنیا را که از ۱۲۰ دلار فراتر رفته را تأمین کنند اما آیا آمریکا قیمت ۵ دلاری به ازای هر گالن بنزین را انتخاب می‌کند یا لغو تحریم ایران و ونزوئلا با بیش از ۴۶۰ میلیارد بشکه ذخایر نفت خام. تهران و کاراکاس اما فارغ از این هیاهو، در حال گسترش روابط در بخش‌های مختلف از جمله انرژی هستند که در سفر اردیبهشت‌ماه جواد اوجی، وزیر نفت این مسیر همکاری هموارتر شده است.

بنزین ایران در ونزوئلا

اوجی اردیبهشت‌ماه امسال در رأس هیئتی عازم کشورهای آمریکای لاتین شد، همکاری ایران و ونزوئلا که پیش‌تر با آغاز صادرات بنزین ایران به این کشور از سال ۱۳۹۹ آغاز شده بود همزمان با این سفر در مسیر تازه‌ای قرار گرفت و به سایر بخش‌ها تسری پیدا کرد.

خردادماه ۱۳۹۹ پنج نفتکش کلاول، فارست، پتونیا، فورچون و فاکسون حامل یک میلیون و ۵۳۰ هزار بشکه بنزین و فرآورده‌های نفتی ایران به مقصد ونزوئلا ارسال شد و از چهارم خردادماه تا ۱۱ خردادماه همان سال (۱۳۹۹) وارد بنادر این کشور شدند. نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا با ورود پنجمین نفتکش به ونزوئلا اعلام کرد: «من موظف هستم که شخصاً برای تشکر از این مردم به ایران سفر کنم.» مادورو همچنین در رسانه دولتی ونزوئلا بیان کرد: «ونزوئلا و ایران هر دو خواهان صلح هستند و ما حق داریم آزادانه تجارت کنیم.»

راشاتودی (RT) هم در آن روزها با انتشار گزارشی نوشت: پس از ارسال بنزین به ونزوئلا از سوی ایران هشتگ اسپانیایی #GraciasIran (به معنای متشکریم ایران) در شبکه توئیتر ترند شد و از ایران به‌دلیل این همکاری در مقابل محاصره دریایی آمریکا قدردانی شد.

همکاری تهران و کاراکاس در مسیر تازه

همانطورکه بیان شد همکاری ایران و ونزوئلا به صادرات فرآورده‌های نفتی ختم نشده است. دو کشور سوم بهمن‌ماه پارسال(۱۴۰۰) در حاشیه ششمین نشست سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) در دوحه قطر در حضور ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری، در زمینه صدور خدمات فنی، انتقال فناوری، ارائه خدمات آموزشی، آموزش نیروی انسانی و همکاری در بخش توسعه صنعت پالایش تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند، این سند به امضای وزیر نفت ایران و فلیکس پلاسنسیا گونسالس، وزیر امور خارجه ونزوئلا رسید.

در سفر اردیبهشت‌ماه اوجی به کشورهای آمریکای لاتین افزون بر پیگیری این موارد بر همکاری در زمینه بخش پتروشیمی و استفاده از ظرفیت پالایشی ونزوئلا تأکید شد و وزیر نفت بیان کرد: مرحله نخست پتروپالایشگاه ۱۰۰ هزار بشکه‌ای نیکاراگوئه با سرمایه‌گذاری کشور ونزوئلا با وجود تحریم‌های آمریکا تکمیل می‌شود و با تحویل اسناد فنی این پروژه بی‌شک ایران در تکمیل این پروژه و دیگر پروژه‌های پالایشی شرکت خواهد کرد.

اوجی همسو با این موضوع در بیست‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی از تحقق آرزوی نفتی‌ها گفت و اعلام کرد: «همکاری مؤثر با کشورهای آمریکای لاتین، فرصت‌های فوق‌العاده‌ای را در اختیار صنعت نفت و اقتصاد ملی ما قرار داده است و برای نخستین بار آرزوی چند ده ساله کارشناسان صنعت نفت برای در اختیار گرفتن پالایشگاه‌های فراسرزمینی از طریق دیپلماسی فعال انرژی محقق شده و بازارهای جدید و جذابی برای نفت و میعانات و فرآورده‌های نفتی ایران حاصل شده که در این زمینه به توفیق‌های بزرگی دست پیدا کرده‌ایم که نشان‌دهنده اهتمام وزارت نفت بر استفاده از تمامی ظرفیت‌های موجود در دنیا است.»

صنعت فرسوده پالایش ونزوئلا و همکاری با ایران 

توسعه پالایشگاه‌ها و روزآمد کردن آن یکی از بخش‌های همکاری ایران و ونزوئلاست، بخش پالایش ونزوئلا به دلیل تحریم‌های وضع شده علیه این کشور دچار فرسودگی مزمن است و شرکت‌های داخلی این کشور نیز از توانایی بالایی برای آپگرید کردن پالایشگاه‌ها برخوردار نیستند. در سال ۲۰۲۰ ظرفیت اسمی پالایشی این کشور یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز بوده اما تولید پالایشی این کشور ۱۲۳ هزار بشکه در روز بوده است. ایران می‌تواند با آپگرید کردن پالایشگاه‌های این کشور، بخشی از نفت خام خود را در پالایشگاه‌های این کشور پالایش کرده و در بازار آمریکای لاتین به فروش برساند زیرا تولید این کشور کمتر از ظرفیت پالایشی است.

اقتصاد نفتی ونزوئلا

جمهوری بولیواری ونزوئلا به مساحت ۹۱۶ هزار کیلومترمربع به شکل مثلث بزرگی در شمال آمریکای جنوبی قرار دارد و به‌دلیل حائل بودن بین آمریکای لاتین و آمریکای مرکزی و دارا بودن منابع طبیعی غنی دارای موقعیت راهبردی مهمی است. از غرب با کلمبیـا از شرق با گویان و از جنوب با برزیل مرز مشترک دارد و از شمال در احاطه اقیانوس اطلس و دریای کارائیب است. جمعیت این کشور ۲۸ میلیون نفر است.

اقتصاد این کشور متکی به نفت و گاز است و در سال ۲۰۲۱ کل تولید ناخالص داخلی اسمی این کشور ۷۳ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال ۲۰۲۰ حدود ۲۳ میلیارد دلار افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۱ رشد واقعی تولید ناخالص داخلی این کشور ۰.۷ درصد بوده است این در حالی است که سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰ رشد واقعی تولید ناخالص داخلی این کشور منفی بوده است.