یک کارشناس بازار سرمایه با اشاره به مزایای گواهی سپرده کالایی نفتی، گفت: قدرت نقدشوندگی بالا، امکان انجام معامله روی آن  پذیرفته شدن به عنوان گواهی سپرده در سیستم بانکی کشور از جمله این مزیت‌ها است.

در بسیاری از کشورها عرضه نفت خام و میعانات گازی در بورس انجام می شود. به تازگی چارچوبی تحت عنوان گواهی سپرده کالایی برای فروش نفت کشورمان در بستر بورس فراهم شده است. این روش به زعم بسیاری از کارشناسان مزیت های زیادی برایمان خواهد داشت. از جمله این مزیت ها، متنوع سازی روش های فروش نفت و شفافیت بیشتر در این زمینه است. از سوی دیگر، در قالب این طرح، بازاریابی بهتری برای فروش نفت خواهیم داشت و بازار ثانویه ای برای معاملات ایجاد می شود.

در گذشته اگر کسی می خواست در شرکت ملی نفت خرید کند، باید احراز هویت می‌شد و شرایط خاصی می‌داشت. در مرحله شناخت مشتریان بسیاری از افراد صلاحیت شان احراز نمی شد و رد می شدند. اکنون در قالب ابزار گواهی سپرده کالایی نفتی هر شخص حقوقی بدون داشتن روابط خاصی می تواند به معاملات نفت خام و میعات گازی کشور ورود کند.

گواهی سپرده نوعی اوراق است، با این حال، اگر کسی بخواهد کالایش را به صورت فیزیکی تحویل بگیرد، امکانش وجود دارد. پیشتر در اوراق سلف نفتی چیزی فروخته می شد که وجود خارجی نداشت. اما در گواهی سپرده ما به ازای فیزیکی محصول در انبار موجود است و به‌طور قطع این امر می تواند یکی از مزیت های این طرح نسبت به اوراق سلف نفتی باشد.

نظرات «محمد خبری زاد» را به عنوان یک کارشناس بازار سرمایه در خصوص این موضوع در ادامه می خوانید.

خبری زاد با اشاره به اینکه ورود کالاها به بورس کالا در چند دهه اخیر مورد اقبال بازار سرمایه و سرمایه گذاران قرار گرفته است، تصریح کرد: الان گواهی سپرده زعفران، شمش طلا و دیگر کالاها را داریم. با تبدیل کردن یک کالا به گواهی سپرده می توانیم دامنه مشتریان آن کالا را افزایش دهیم.

وی بیان‌داشت: در حال حاضر، نفت مشتریان مخصوص خودش را دارد. افراد عادی نمی توانند در این زمینه سرمایه گذاری کنند. حتی افرادی که سرمایه خوبی دارند، به خاطر ماهیت نفت امکان سرمایه گذاری مستقیم در این محصول را ندارند. وقتی کالایی مثل نفت تبدیل به گواهی سپرده می شود، افراد می توانند گواهی سپرده را بخرند و در سررسید مورد نظر به فروش برسانند. به این ترتیب، بستر برای ورود بخش خصوصی به معاملات آن کالا فراهم می شود. 

افزایش شفافیت با ورود بخش خصوصی به معاملات نفتی کشور در بستر بورس

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه گفت: ورود بخش خصوصی به معاملات نفتی کشور در بستر بورس می تواند در مردمی سازی اقتصاد و افزایش شفافیت در خرید و فروش نفت کشورمان موثر باشد. کالاهای مختلف به ویژه محصولات کشاورزی به شدت در بورس کالا جا افتاده اند و طرح سپرده کالایی کارآیی خود را نشان داده است. مثلاً کشاورزان می توانند بدون هیچ واسطه ای کالای خود را در بورس کالا عرضه کنند و به این ترتیب، بستر مناسبی در بستر بورس در قالب طرح سپرده کالایی برای معاملات به وجود آمده است.

خبری زاد گفت: گواهی سپرده ی کالایی نفتی مزیت های زیادی دارد. اول اینکه، از قدرت نقدشوندگی بالایی برخوردار است، دوم، امکان انجام معامله روی آن وجود دارد. موضوع سوم این است که گواهی سپرده در سیستم بانکی کشور به عنوان یک دارایی کاملاً پذیرفته شده است. به این معنا که با ارائه گواهی سپرده به بانک ها به سرمایه گذاران یک ضریب اعتباری داده می شود و می توانند تسهیلات دریافت کنند. با توجه به این ویژگی ها می توانیم بگوییم که گواهی سپرده کالایی نفتی طرح خوبی است و می تواند برای اقتصاد کشور مفید باشد.

وی ادامه داد: در سپرده کالاهای مختلف، صندوق های سرمایه گذاری کالایی و دیگر صندوق های سرمایه گذاری امکان مشارکت دارند. به این معنا که تأمین مالی خوبی برای صاحبان گواهی انجام می شود. اگر این موضوع را در گواهی سپرده ی کالایی نفتی هم داشته باشیم، فروش نفت در داخل کشور راحت می شود.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: تسویه ریالی با بهای روز ارز و قیمت روز هر بشکه نفت می تواند پوشش ریسک بیشتری برای سرمایه گذاران داشته باشد. زیرا حتی اگر قیمت نفت کاهش پیدا کند، صاحبان سپرده می توانند از محل نوسانات ارزی منتفع شوند. اما موضوع مهم این است که دولت به روشنی مشخص کند که کدام نرخ ارز مبنای تسویه ها خواهد بود.