اوپک پلاس روز یکشنبه اعلام کرد تولید نفت را ۱٫۱۶ میلیون بشکه در روز کاهش خواهد داد؛ اقدامی که می‌تواند قیمت نفت را به بشکه‌ای ۱۰۰ دلار رسانده و به کشورهای وابسته به واردات نفت آسیب بزند.

 کاهش غیرمنتظره تولید نفت توسط اوپک و هم‌پیمانانش منجر به افزایش قیمت نفت شده‌است و تحلیلگران بر این باورند بزرگترین واردکنندگان نفت در جهان از جمله هند، ژاپن و کره جنوبی درصورتی که قیمت نفت به بشکه‌ای ۱۰۰ دلار برسد، بیشترین آسیب را خواهند دید.

اوپک پلاس یکشنبه گذشته اعلام کرد: تولید نفت خود را روزانه ۱٫۱۶ میلیون بشکه کاهش خواهد داد. اقدامی که برای بازارهای نفت جهان غیرمنتظره بود. به گفته تحلیلگران در این شرایط، این آمریکا نخواهد بود که درد ۱۰۰ دلاری شدن یک بشکه نفت را احساس خواهد کرد؛ بلکه کشورهایی بیشترین آسیب را خواهند دید که هیچ منبع نفتی داخلی ندارند.

تصمیم به کاهش تولید نفت توسط کشورهای تولید‌کننده نفت قرار است از ماه می (اردیبهشت) آغاز شود و تا پایان سال ۲۰۲۳ ادامه خواهد داشت. قرار است عربستان سعودی و روسیه میزان تولید نفت خود را تا پایان سال جاری میلادی روزانه ۵۰۰ هزار بشکه کاهش دهند و دیگر اعضای اوپک نظیر کویت، عمان، عراق، الجزیره و قزاقستان هم میزان تولید نفت خود را کاهش خواهند داد.

کشورهایی با وابستگی شدید به واردات نفت

کشورهایی که بیشترین میزان وابستگی را به واردات دارند و سوخت‌های فسیلی سهم بزرگی در سیستم‌های انرژی آنها دارند، بیشترین آسیب را از کاهش میزان تولید نفت و افزایش قیمت آن خواهند دید. این به آن معنی است که صنایع نوظهور متکی بر واردات به ویژه در جنوب و جنوب شرقی آسیا بیش از همه تحت‌تاثیر این شرایط قرار خواهند گرفت. همچنین صنایع سنگین متکی بر واردات نفت در ژاپن و کره جنوبی هم قربانی شرایط جدید خواهند شد.

هند

هند سومین مصرف‌کننده بزرگ نفت در جهان است و از زمانی که روسیه در واکنش به آغاز جنگ اوکراین، تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار گرفته است، هند توانسته نفت و گاز روسیه را با تخفیفی قابل توجه خریداری کند.

براساس داده‌های رسمی دولت هند، واردات نفت خام این کشور در ماه فوریه در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته ۸٫۵ درصد افزایش یافته است. اگرچه هند همچنان از تخفیف‌های روسیه برای خریداری گاز برخوردار است، اما درحال حاضر تحت‌تاثیر افزایش قیمت ذغال‌سنگ و گاز قرار گرفته است و اگر قیمت نفت هم از اینکه هست بالاتر برود، حتی تخفیف‌های روسیه قادر نخواهد بود مانع از کاهش رشد اقتصادی هند شود.

ژاپن

نفت مهمترین منبع انرژی در ژاپن به شمار می‌رود. ۴۰ درصد انرژی مورد نیاز این کشور از محل نفت تامین می‌شود. از آنجایی که ژاپن منبع انرژی داخلی قابل توجهی ندارد، به شدت به واردات نفت وابسته است و به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، ۸۰ تا ۹۰ درصد از نفت مورد نیاز ژاپن از منطقه خاورمیانه تامین می‌شود.

کره جنوبی

براساس گزارش پژوهشکده مستقل «انردیتا» کره جنوبی هم مانند ژاپن برای تامین انرژی به شدت به نفت وابسته است. کره جنوبی مانند ایتالیا برای تامین نیازهای انرژی خود بیش از ۷۵ درصد به واردات نفت وابسته هستند. اگرچه اروپا و چین هم به شدت در معرض تهدید شرایط جدید تصمیم اوپک قرار دارند، اما خطری که چین را تهدید می‌کند، به واسطه تولید داخلی نفت در این کشور تخفیف خواهد یافت و اروپا به عنوان یک کل، بیشتر به ذغال‌سنگ، انرژی هسته‌ای و گاز وابسته است تا نفت.

تاثیر بر اقتصادهای درحال ظهور

به گفته تحلیلگران اقتصادی بعضی از بازارهای درحال ظهور که از ظرفیت ارزی کافی برای پشتیبانی از واردات سوخت برخوردار نیستند، از افزایش قیمت نفت به بشکه‌ای ۱۰۰ دلار آسیب شدیدی خواهند دید. آرژانتین، ترکیه، آفریقای جنوبی و پاکستان از جمله این اقتصادها خواهند بود.

سریلانکا، که هیچ تولید داخلی نفتی ندارد و برای تامین نیازهای انرژی خود ۱۰۰ درصد وابسته واردات نفت است، ممکن است بیش از هر کشور دیگری تحت تاثیر تبعات افزایش قیمت نفت قرار بگیرد. به گفته تحلیلگران کشورهایی که دارایی ارزی کمی دارند و به شدت متکی به واردات نفت هستند، بیشترین آسیب را خواهند دید زیرا قیمت نفت براساس دلار آمریکا تعیین می‌شود.

نفت ۱۰۰ دلاری دائمی نخواهد بود

با اینهمه اگرچه احتمال ۱۰۰ دلاری شدن هر بشکه نفت در آینده وجود دارد، اما تحلیلگران انتظار دارند این نقطه اوج قیمت دائمی نباشد. این انتظار وجود دارد که در طولانی‌مدت قیمت نفت به قیمت‌های کنونی آن، یعنی بشکه‌ای ۸۰ تا ۹۰ دلار نزدیکتر شود. زیرا این احتمال وجود دارد که وقتی قیمت نفت به بشکه‌ای ۱۰۰ دلار برسد و برای مدتی قیمت آن تثبیت شود، تولید‌کنندگان تشویق شوند تا تولید خود را دوباره افزایش دهند.