واحد تحقیق و توسعه پتروشیمی پردیس با همکاری محققان دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران پس از ۱۰ سال تحقیق و پژوهش و سه سال تلاش برای بومی‌سازی، برای نخستین بار در جهان موفق به تولید انبوه کود اوره دوست‌دار محیط زیست با مقاومت مکانیکی و خاصیت آنتی کیکی شد.

غلامرضا جمشیدی، مدیرعامل شرکت پتروشیمی پردیس گفت: در فرآیند تولید اوره جدید پتروشیمی پردیس از نانو ذرات ابداعی استفاده شده که در ساختار آنها هیچ ماده شیمیایی و حتی حلال شیمیایی وجود ندارد و با جلوگیری از انتشار فرمالدئید به اتمسفر، از آسیب به محیط زیست جلوگیری می‌کند.

وی ادامه داد: تولید انبوه کود اوره با خواص Anti-cake، Slow-release، Environment-friendly و Eco-friendly نخستین بار در جهان در شرکت پتروشیمی پردیس اتفاق می‌افتد و این دستاورد افزون بر افزایش سود حاصل از فروش، سبب ارتقای استانداردهای کیفیت محصول، محیط زیست و کشاورزی و افزایش مزیت رقابتی می شود و با جذب مشتریان تازه از کشورهای توسعه یافته، پردیس را در صدر شرکت‌های تولیدکننده اوره جهان قرار می‌دهد.

وی ضمن قدردانی از تلاش‌ها و زحمات ۱۳ ساله پژوهشگران یادآور شد: لازم است از همکاری صمیمانه محققان دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران که در دستیابی به این دستاورد مهم و بی‌نظیر با واحد تحقیق و توسعه پتروشیمی پردیس داشتند تشکر کنم.

نقش و جایگاه اوره در توسعه صنعت کشاورزی دنیا

کود اوره به‌عنوان تامین نیتروژن مورد نیاز گیاهان یکساله منجمله ذره، گندم، جو، آفتاب گردان، کلزا، سویا گلرنگ، چغندرقند، نیشکر و سایر گیاهان زراعی یکساله در سطح وسیعی در ایران و دنیا در حال استفاده است، به طوری‌که در ایران سالانه حدود ۲ میلیوتن تن و در جهان حدود ۱۵۰ میلیون تن استفاده می‌شود.

درباره اهمیت استفاده از کودهای نیتروژنه بخصوص اوره در گیاهان زراعی یکساله همین بس که در صورت مصرف نشدن، تولید این گیاهان تا یک دوم و حتی تا یک سوم مقدار ظرفیت ممکن است کاهش یابد، به‌ویژه در خاک‌های مناطق خشک مثل ایران که از نظر ماده آلی ضعیف هستند.

نکته قابل توجه دیگر اینکه یکی از صادارت اصلی پتروشیمی ایران به کشورهایی همچون هند و برزیل همین کود اوره است، به‌طوری‌که تولید سالانه این کود در ایران ۶.۵ میلیون تن است که پس از مصرف داخلی، ۴.۵ میلیون تن آن سالانه صادر می‌شود.

اوره دوستدار محیط زیست با خاصیت آنتی کیکی، مقاومت مکانیکی و مقاومت گرمایی بالاتر

مجتبی غلامیان، رئیس واحد تحقیق و توسعه پتروشیمی پردیس درخصوص اوره ابداعی این شرکت بیان کرد: افزایش خاصیت آنتی کیکی (ضد کلوخگی) محصول اوره، سبب ارتقاء استانداردهای کیفیت و محیط زیستی محصول تا بالاترین استانداردهای جهانی شده و سبب ارتقای مشتریان در سطح کشورهای توسعه یافته خواهد شد.

رهایش کندتر اوره می‌تواند منجر به بهبود کارایی مصرف کود در مزرعه،  سلامت بیشتر محصولات کشاورزی، کشاورزان و مصرف کنندگان محصولات کشاورزی شود.

افزایش مقاومت گرمایی هم می‌تواند انتشار آمونیاک به اتمسفر را در مزرعه کاهش دهد. در این راستا ما موفق شدیم تا به‌طور مستقیم نانو ذرات صفحه‌ای را به همراه پودر گیاهی به کود اوره فرمالدئیددار در خط تولید اوره در پتروشیمی پردیس اضافه نموده و به طور مستقیم کود اوره با خاصیت آنتی کیکی (ضد کلوخگی) برتر، مقاومت مکانیکی و مقاومت گرمایی بالاتر، کند رهاتر و با انتشار کمتر فرمالدئید به اتمسفر تولید کنیم.

اعظم نامداری، از مجریان این طرح گفت: اوره کاربرد وسیعی در صنعت چوب برای ساخت چسب رزین اوره فرمالدئید دارد، استفاده از این نوع اوره در تولید چسب چوب می‌تواند سبب استحکام چسب تولیدی و همچنین کاهش خطر انتشار فرمالدئید به اتمسفر شود.

وی افزود: کاربرد وسیع دیگر اوره به‌عنوان کاتالیست در صنعت خودروست، یکی از گازهای دخیل در پدیده گرمایش زمین و تغییر اقلیم و همچنین تهدید کننده سلامت انسان، N۲O است که به وفور از اگزوز خودروهای دیزلی و کشتی‌ها به اتمسفر منتشر می شود.

هم‌اکنون در اگزوز خودروها از اوره محلول در آب برای تبدیل این گاز خطرناک به گاز بی خطر N۲ استفاده می شود، اما در صورت بالا رفتن دما تا ۲۴۰ درجه سانتیگراد، اوره به بیورت و سیانوریک اسید تبدیل و خاصیت کاتالیستی آن کاهش یافته و سبب  انتشار مواد سرطان زا در هوا می‌شود، که در اوره جدید دمای تجزیه آن به سیانوریک اسید از ۲۴۰ درجه سانتیگراد به ۳۵۳ درجه سانتیگراد می‌رسد و دیگر ماده خطرناکی تولید نمی‌شود.

دستاوردها و خواص اوره ابداعی پردیس

حسین صباحی از دیگر مجریان طرح با اشاره به دستاوردها و خواص اوره ابداعی گفت: در اوره کامپوزیتی جدید تنها با جایگزینی ۲۰ درصد از نانو ذرات به جای فرمالدئید، سرعت رهایش اوره حدود ۱۶ درصد کندتر، مقاومت گرمایی ۳۷ تا ۱۱۳ درجه سانتیگراد بیشتر و انتشار فرمالدئید به اتمسفر به میزان ۲۲ درصد کمتر از اوره معمول است و نتایج DSC هم نشان دادند که اضافه کردن افزودنی‌های ابداعی به اوره، انرژی لازم برای ذوب و تجزیه اوره را به ترتیب ۴۳ درصد  و ۲۳ درصد افزایش داده است.

این داده‌ها نشان از بهبود مقاومت گرمایی اوره دارد و می‌تواند باعث کاهش درصد بیورت در کود تولیدی و همچنین کاهش انتشار آمونیاک از آن به اتمسفر در ضمن کاربرد در مزرعه شود.