ورود بازار نفت به عصر آشفتگی
دومین افت هفتگی قیمت نفت در شرایطی رقم خورد که شواهد بازار نشان می‌دهد معامله‌گران این کالا خود را برای نوسان بیشتر قیمت‌ها آماده می‌کنند. نوسانات قیمت نفت در هفته‌های اخیر به‌قدری زیاد بوده که کارشناسان معتقدند آرامش ماه‌های اخیر این بازار در حال تبدیل شدن به یک آشفتگی است. این آشفتگی زیر سایه تداوم نگرانی‌ها از ماندگاری ویروس کرونا شکل گرفته و باعث شده نفت برای دومین هفته متوالی با افت قیمت مواجه شود. ذخایر نفت خام در سراسر دنیا درحال رشد است و تقاضای نفت خام هنوز به سطوح پیش از شیوع ویروس کرونا بازنگشته است. به این ترتیب هر دو نوع نفت خام برنت و دبلیو تی‌ای آمریکا در هفته گذشته پس از سیگنال‌هایی که نشان می‌داد همچنان میزان زیادی از نفت خام راهی بازار جهانی می‌شود، ۶ درصد افت قیمت را به ثبت رساندند. در این میان شاخص نفت خام برنت، طی پنج جلسه معاملاتی، ۱۵ درصد از ارزش خود را از دست داده است.
عربستان‌سعودی و کویت قیمت رسمی نفت خود در بازار آسیا را کاهش داده‌اند، ذخایر نفت خام آمریکا در هفته گذشته رشد کرده‌اند و معامله‌گران در حال رزرو نفتکش برای ذخیره‌سازی نفت‌خام هستند. تمام این موارد نشانه‌هایی نگران‌کننده در رابطه با بازار نفت هستند به‌ویژه آنکه برخی اعضای اوپک‌پلاس در ماه گذشته به کاهش تولید پایبند نبوده‌اند و عربستان‌سعودی نیز به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت خام دنیا قصد کاهش تولید بیشتر را ندارد. براساس این گزارش، شاخص نفت خام برنت در معاملات روز جمعه، کاهشی ۲۳ سنتی به ثبت رساند و به ۸۳/ ۳۹ دلار بر بشکه رسید این در حالی بود که شاخص نفت خام دبلیو تی‌ای در این روز ۳ سنت رشد داشته است.
ویروس کرونا همچنان یکه‌تاز ویرانی بازارهاست و حالا با رهبری هند در حال گسترش است. وزارت بهداشت هند به‌تازگی گزارش داده است که آمار ابتلا در این کشور با رسیدن به رقم ۹۵ هزار و ۵۵۱ نفر در روز جمعه به رکوردی جدید دست یافته و مجموع مبتلایان در این کشور را به ۵/ ۴ میلیون نفر رسانده است. اقتصاد آمریکا نیز به‌عنوان کشوری که شمار زیادی از مبتلایان به کرونا در آن وجود دارد، آسیب زیادی دیده و بازارهای سهام این کشور برای دومین هفته روندی کاهشی داشت. سنای آمریکا در حالی که بازارها در این کشور از شرایط خوبی برخوردار نیستند، پیشنهاد جمهوری‌خواهان مبنی‌بر کمک ۳۰۰ میلیارد دلاری به آسیب‌دیدگان از کرونا را رد کرد. در این میان رشد ذخایر نفت خام آمریکا نیز نقشی اثرگذار بر حرکت رو به پایین بهای دو شاخص نفت خام داشته است.
عربستان هنوز به مرحله ترس نرسیده است
گزارش‌های موجود از شرایط پرنوسان بازار در شرایطی به نگرانی‌ها دامن زده است که رشد عرضه همچنان ادامه دارد. در این میان عربستان‌سعودی به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت خام دنیا همچنان مشغول تولید است و به افت قیمت‌ها توجهی ندارد. براساس آمارهای منتشر شده از سوی منابع ثانویه اوپک، عربستان‌سعودی در ماه ژوئن حدود ۵/ ۷ میلیون بشکه در روز تولید داشته و در جولای سطح تولیداتش به ۴/ ۸ میلیون بشکه در روز رسیده بود. در ماه آگوست تولیدات عربستان بار دیگر به حدود ۷/ ۷ میلیون بشکه در روز رسید.
تحلیلگران Commerzbank به‌تازگی در یادداشتی اعلام کرده‌اند: بازارهای مالی، از جمله بازار نفت، همچنان در حال تنظیم خود هستند. نگرانی‌ها از عرضه بیش از اندازه، به احساس نااطمینانی موجود در بازارها افزوده است.
با وجود چنین گزارش‌هایی از سوی تحلیلگران آنطور که فایننشال‌تایمز گزارش می‌دهد، عربستان‌سعودی قصد دارد با وجود رکودی که در بازار نفت وجود دارد و باعث فشار بر قیمت‌ها شده، تولید روزانه خود را ثابت نگه دارد. یکی از دلایل عربستان برای در پیش گرفتن سیاست حفظ تولید با وجود افت قیمت‌ها این است که از افزایش تولید رقبا در زمان کاهش تولید بیشتر از سوی اوپک نگران است. بر همین اساس به‌‌نظر می‌رسد سعودی‌ها این‌بار به‌جای کاهش تولید، سیاست وادار کردن سایر اعضا برای پایبندی به کاهش تولید را در پیش گیرند.
آنطور که پنج نفر از منابع نزدیک به سعودی‌ها می‌گویند، کاهش قیمت نفت برنت در هفته گذشته و رسیدن قیمت این نفت شاخص به کمتر از ۴۰ دلار بر بشکه اگرچه موجب نگرانی ریاض شده اما هنوز باعث ایجاد ترس در آنها نشده است. پادشاهی عربستان در کنار سایر تولیدکنندگان نفت خام اتحادی به نام اوپک‌پلاس را تشکیل داده که با کاهش تولید، قصد حفظ تعادل در بازار را دارد. اوپک‌پلاس همزمان با شیوع ویروس کرونا و فشار بی‌سابقه‌ای که بر بازار نفت آورد، بار دیگر با کاهش تولید سعی بر حفظ قیمت‌ها کرد.
با وجود اثر مثبتی که کاهش تولیدات به‌ویژه با رهبری عربستان بر حفظ تعادل بازار در دوران شیوع کرونا داشته، این کشور تولیدکننده نفت خام نگران است که اگر برای حمایت از قیمت‌ها تولیداتش را بیشتر کاهش دهد؛ سایر تولیدکنندگان نفت خام از این موقعیت استفاده کرده و نفت بیشتری راهی بازار کنند. در این صورت توافق ماه آوریل اوپک‌پلاس برای کاهش تولید در مقابل افت تقاضا، از سوی تولیدکنندگانی که در این توافق قرار ندارند به خطر خواهد افتاد. بر این اساس است که عربستان‌سعودی با وجود تداوم افت قیمت نفت، برنامه‌ای برای کاهش تولید بیشتر ندارد و در سطوح قبلی مشغول تولید است. یکی از افراد آگاه که به سعودی‌ها نزدیک است در این زمینه به فایننشال‌تایمز گفته است: عربستان‌سعودی هنوز چندان نگران اوضاع نیست و در این مرحله به کاهش تولید بیشتر نیازی نداریم زیرا تمام اتفاقاتی که این روزها شاهد آن هستیم، از روی احساسات است.
بدعهدی امارات
اما در شرایطی که عربستان قصد کاهش تولید بیشتر را ندارد و به محدودیت تعیین‌شده برای سطح تولیداتش پایبند است، کشورهایی مانند امارات، عراق و نیجریه از جمله اعضای اوپک هستند که در ماه‌های گذشته بیشتر از سطح تعهدشان برای کاهش تولید، نفت تولید کرده‌اند. این در حالی است که معامله‌گران بازار نفت بیش از پیش در رابطه با تاثیر طولانی‌مدت ویروس کرونا بر تقاضای نفت ابراز نگرانی می‌کنند.
به گفته منابع آگاه، عربستان‌سعودی معتقد است فشار روزهای اخیر بر بازار نفت به آشفتگی بازارهای سهام و همچنین تقویت دلار در مقابل سایر ارزها باز می‌گردد. هر بشکه نفت خام برنت از سطوح کمتر از ۲۰ دلاری در آوریل، بهبود پیدا کرد و در آگوست به حدود ۴۶ دلار بر بشکه رسید. این ریکاوری تحت تاثیر کاهش تولید اوپک‌پلاس و کاهش محدودیت رفت و آمدها از سوی دولت‌ها رقم خورد. با وجود این بهبود، نشانه‌های ضعیف رشد تقاضا در آمریکا و هند و کاهش واردات نفت خام توسط چین با افزایش موارد ابتلا به کرونا در نقاط مختلف دنیا ترکیب شد تا افزایش نگرانی‌ها روند بهبود بازار نفت را متوقف کند.
براساس این گزارش، تقاضای جهانی نفت خام هنوز ۱۰ درصد نسبت به سال گذشته کمتر است زیرا بسیاری از اقتصادهای دنیا هنوز در رکود به سر می‌برند و سفرهای جاده‌ای و هوایی در پی این رکود کاهشی چشمگیر داشته‌اند.
عربستان‌سعودی در ماه آوریل با توافقی که از سوی آمریکا نیز حمایت می‌شد، با کاهش تولیداتش و رساندن آن به ۷/ ۹ میلیون بشکه در روز موافقت کرد. تولید عربستان در آگوست به ۷/ ۷ میلیون بشکه یا حدود ۸ درصد از تقاضای جهانی کاهش یافت. پایبندی عربستان‌سعودی به کاهش تولید در حالی است که عرضه بیش از سقف تعیین شده از سوی امارات‌متحده عربی که متحد اصلی سعودی‌ها در خلیج فارس است، معامله‌گران را متعجب کرده است. امارات به طور معمول در کاهش تولید عربستان را همراهی می‌کرد و ریاض نیز همواره اعضای اوپک از جمله عراق و نیجریه را برای پایبندی به کاهش تولید علنا تحت فشار قرار داده تا به تعهدات خود عمل کنند.
پادشاهی سعودی نگران است که تولید بیش از حد این کشورها از جمله امارات‌متحده عربی، موضع این کشور را در بازار تضعیف کند بنابراین این بار عزم خود را برای حفظ تولیدات و اجبار اعضای اوپک‌پلاس برای حفظ پایبندی به کاهش تولیدات جزم کرده است. کمیته نظارت بر بازار اوپک‌پلاس هفدهم این ماه میلادی (سپتامبر) جلسه‌ای خواهند داشت تا در آن به بررسی بازار بپردازند.
رشد ذخایر نفت خام در آمریکا
داده‌های منتشر شده از سوی اداره اطلاعات آمریکا نشان می‌دهد ذخایر نفت خام این کشور برای اولین بار در دوماه گذشته با رشد همراه بوده است. این اتفاق در پی شیوع ویروس کرونا در این کشور و افت تقاضای سوخت رقم خورده است. براساس این داده‌ها، موجودی نفت خام تجاری آمریکا در هفته منتهی به ۴ سپتامبر، ۲ میلیون بشکه یا ۴/ ۰ درصد رشد داشته است. این میزان بیشتر از نتایج حاصل شده از نظرسنجی‌های رویترز در رابطه با میزان رشد ذخایر نفت خام آمریکا است. این رشد، روند شش هفته‌ای کاهش این ذخایر را متوقف کرد. کاهش ذخایر نفت خام تجاری آمریکا نشانه‌ای از بهبود تقاضای نفت خام است و بر قیمت‌ها اثر مثبت دارد. به این ترتیب می‌توان رشد این ذخایر را به‌عنوان نشانه‌ای از شیوع آشفتگی در بازار نفت دانست.
رشد ذخایر نفت خام آمریکا در شرایطی رخ داده است که تقاضای بنزین در این کشور با افت ۴۰۰ هزار بشکه‌ای در روز همراه بوده است. علت اصلی تداوم افت تقاضای سوخت این است که کروناهنوز جولان می‌دهد و بسیاری از مردم همچنان از خانه مشغول به کار هستند و نیازی به رفت و آمد ندارند. مصرف بنزین آمریکا در ماه آوریل و پس از آنکه منع رفت و آمد در این کشور شکلی سراسری به خود گرفت، با افتی چشمگیر همراه شد. اما با کمتر شدن محدودیت رفت و آمدها از ماه مه تا جولای، به سرعت بهبود پیدا کرد. اما به نظر می‌رسد روند رو به رشد تقاضای سوخت بار دیگر متوقف شده است.
به گزارش فایننشال تایمز، تقاضای سوخت در آمریکا در میانه‌های آگوست با رسیدن به ۸/ ۷ میلیون بشکه در روز به اوج خود رسید. این میزان هنوز ۱۵ درصد کمتر از سطوحی است که در سال گذشته به ثبت رسیده است. اما تقاضای سوخت در آمریکا در این سطوح نیز باقی نماند و با افت بیشتر مواجه شد. افزایش ذخایر نفت خام آمریکا در حالی سیگنالی منفی به بازار نفت داده است که با پایان فصل تابستان به‌عنوان فصل رانندگی، این سیگنال منفی تشدید شده است.
در آمریکا بیش از ۳/ ۶ میلیون نفر به کرونا مبتلا شده‌اند و حدود ۱۸۳ هزار مورد مرگ‌و‌میر ناشی از ابتلا به این ویروس نیز به ثبت رسیده است.
ریزش ۱۰۰ هزار نفری در مشاغل نفتی آمریکا
اخبار بد در رابطه با بخش نفت و گاز آمریکا همچنان ادامه دارد زیرا کاهش تقاضا و رکودی که در این صنعت ایجاد شده، هر روز باعث از بین رفتن شغل‌های بیشتری در صنایع نفت و گاز آمریکا می‌شود.
براساس گزارشی که چهارشنبه گذشته توسط انجمن تجهیزات و خدمات نفت منتشر شده است، کاهش شغل در بخش خدماتی میادین نفتی که عمده مشاغل این بخش را تشکیل می‌دهد، از زمان شروع شیوع کرونا، به بیش از ۱۰۰ هزار نفر رسیده است.
افزایش ذخایر نفت روی آب
به گزارش بلومبرگ، قرار گرفتن نفت خام برنت در موقعیت کنتانگو (بالاتر بودن قیمت نفت برای سررسیدهای دورتر نسبت به سررسید ماه آینده) باعث افزایش سودآوری ذخیره نفت روی دریا شده است. به همین علت برخی از بزرگ‌ترین معامله‌گران نفت خام، سوپرتانکرهایی را به اجاره خود درآورده‌اند تا از آنها به‌عنوان انبارهای روی آب استفاده کنند. این معامله‌گران ترجیح می‌دهند در قیمت‌های پایین فعلی نفتی به فروش نرسانند.
