قاسم عرب‌یارمحمدی در نشست خبری با اشاره به اهمیت انتقال نفت و فرآورده اظهار داشت: خطوط لوله و مخابرات نفت حجم کلانی از انتقال نفت و فرآورده را انجام می‌دهد که در نوع خود منحصر به فرد است. اهمیت این شرکت به حدی است که خصوصی‌سازی نشده و طبق فرمایش رهبری حاکمیتی باقی مانده است چراکه حکم رگ‌های انسان را دارد.

وی با بیان اینکه خطوط لوله انتقال نفت و فرآورده در جریان جنگ تحمیلی مورد تعرض دشمن قرار گرفته بود، افزود: مرکز انتقال لرستان ۳۲ بار بمباران شد. چراکه اگر انتقال خطوط مشکل دار شود، پالایشگاه‌ها دچار آسیب می‌شدند.

مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت با بیان اینکه ما در سال ۹۸ بالغ بر ۱۲۳ میلیارد لیتر انواع فرآورده و نفت خام جابه‌جا کردیم، به بخش داخلی‌سازی تجهیزات مورد نیاز در خطوط انتقال اشاره و تصریح کرد: در گذشته همه تجهیزات ما خارجی بود و وابستگی محض داشتیم. بعد از انقلاب و جنگ تحمیلی نیز شرکت‌های اروپایی و آمریکایی که بنیان مراکز تجهیزات را گذاشته بودند، حمایت خود را قطع کردند و حتی طی هشت سال جنگ تحمیلی مراکز زیادی مورد هدف بمباران قرار گرفت اما یک روز پروسه انتقال قطع نشد. ما با اصل خودکفایی تمام تجهیزات را تامین کردیم.

عرب‌یارمحمدی افزود: در سال ۹۶ یک توربین سولار که بیس آمریکایی دارد در کشور ساخته شد. اکنون ۸۰ درصد تجهیزات تامین توربین در داخل کشور تولید می‌شود و حتی ابزار دقیق و توربوکمپرسورها نیز داخلی‌سازی شده‌اند و حتی تحریم تا این لحظه یک روز هم مانع انتقال نفت و فرآورده نشده است.

وی با اشاره به داخلی‌سازی تجهیزات طی سال‌های گذشته گفت: ۵۸ هزار و ۳۱۳ قطعه به ارزش ۷۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون و با صرفه‌جویی ارزی ۵۸ میلیون دلار در کشور سرقت نفت و فرآورده کاهش یافت. همچنین ۲۰۰۹ قلم اقلام جاری به ارزش یک میلیون و ۳۰۰ هزار دلار، تعمیرات ۱۰۰ فقره توربین که صرفه‌جویی ارزی ۸۴ میلیون دلاری را در پی داشته، از جمله اقدامات انجام شده در راستای داخلی‌سازی تجهیزات بوده است.

مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ادامه داد: همچنین تعمیر ۱۳ دستگاه پمپ و موتور با صرفه‌جویی ارزی ۱۰ میلیون دلاری و همچنین تعمیر ۳۳ دستگاه تجهیزات هم در حال مقایسه است که ارزش آن ۱۷۰ میلیارد تومان و با صرفه‌جویی ارزی ۳۵ میلیون دلار بوده است.

صرفه‌جوی ۳۲۵ میلیون دلاری با تعمیرات و داخلی‌سازی تجهیزات

عرب‌یارمحمدی گفت: در کل ۷۲۷ فقره از تجهیزات تعمیر شده که ۳۵۲ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی در پی داشته است.

این مقام مسئول در ادامه با بیان اینکه بیس وزارت نفت انگلیسی چیده شده، گفت: بر این اساس تمامی فعالیت‌های ما با نظم و دقت بالایی صورت می‌گیرد. بازرسی فنی و مناقصات با دقت کامل انجام می‌شود بنابراین اینگونه نیست که تجهیزات داخلی به لحاظ کیفیت مشکلی برای ما ایجاد کرده و تفاوتی به لحاظ بهره‌وری به نوع خارجی داشته باشند.

عرب‌یارمحمدی سهم ساخت داخل تجهیزات خطوط لوله انتقال نفت و فرآورده را ۷۰ تا ۸۰ درصد عنوان کرد.

وی در پاسخ به ایلنا درباره وضعیت سرقت نفت و فرآورده از خطوط لوله اظهار داشت: از زمانی که قیمت فرآورده و بنزین افزایش یافته، انگیزه برای دستبرد به خطوط لوله بیشتر شده اما به خاطر نظارت متنوع ما تمام خطوط را رصد می‌کنیم. همه جریان‌های عبوری از خطوط لوله هر لحظه پایش می‌شوند. اگر در پارامترهای بهره‌برداری اختلافی وجود داشته باشد ما متوجه خواهیم شد.

مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت افزود: نظارت توسط حراست مراکز انتقال و خط‌بانها انجام می‌شود و اگر سرقتی صورت گیرد در ابتدای کار متوجه می‌شویم و از آن جلوگیری خواهیم کرد بنابراین به ندرت نقطه‌ای بوده که خط مورد تعرض قرار گرفته و ما مدت طولانی متوجه نشده باشیم. حتی با تکنولوژی‌های جدید و استفاده از تجهیزات و بومی‌سازی این تکنولوژی‌ها سرقت از خطوط را به صفر خواهیم رساند.

عرب‌یارمحمدی در ادامه با اشاره به بحث پیگرانی هوشمند گفت: از سال ۸۳ ما کار پیگرانی هوشمند را با یک شرکت هلندی آغاز کردیم که با اعمال تحریم‌ها این شرکت با ما کار را ادامه نداد و ما از یک شرکت روسی استفاده کردیم. در حال حاضر تمامی خطوط اصلی پیگرانی هوشمند شده‌اند. در گذشته اگر نشتی بود با اختلاف فشار متوجه می‌شدیم اما اکنون با پیگرانی هوشمند درصد خوردگی را هم در دست داریم و به این ترتیب برای تعمیرات برنامه‌ریزی شده نشتی ناشی از خوردگی را به صفر رسانده‌ایم.

وی افزود: در معاون پژوهشی وزارت نفت، ساخت پیگ هوشمند ۵۶ اینچ برای شرکت گاز و ۱۶ اینچ برای خطوط لوله در دستور کار قرار گرفته و اکنون در مرحله مناقصه است.

این مقام مسئول در پاسخ به سوال دیگر ایلنا درباره میزان خوردگی و فرسودگی خطوط گفت: ما ۱۴ هزار کیلومتر خط لوله انتقال خط و فرآورده داریم که بعضی جدید و بعضی قدیمی هستند. برخی خطوط در شرایط جغرافیایی درصد خوردگی بالا داشته و امکان نگهداری آنها کمتر است اما تحت کنترل هستند. به طور مثال در زمان جنگ، خطوط جنوب کشور رها شده‌اند و بازرسی و حفاظت دقیق نبوده و خطوط پوسیده شده‌اند. اما خطوطی هم داشتیم که از سال ۵۵ مورد استفاده قرار می‌گیرند اما هیچگونه نشتی ناشی از خوردگی نداشتند.

عرب‌یارمحمدی تاکید کرد: سعی ما این بوده که خطوط در محدوده شهرها و همچنین خارج از محدوده شهرها ایمن باشند. همچنین با توجه به بحث حفاظت از محیط زیست، پیگرانی هوشمند و جلوگیری از خوردگی برای آلوده نشدن آب و خاک و محیط زیست انجام می‌شود.

وی با بیان اینکه انتقال پایدار در دستور کار جدی ما بوده است، افزود: از جمله چالش‌های ما این بوده که حریم خطوط رعایت شود و حفاری غیرمجاز صورت نگیرد تا از پارگی و نشتی جلوگیری شود و در این راستا نیروی انتظامی و دستگاه‌های قضایی باید به ما کمک کنند.

مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت درباره احتمال شات ‌دان پالایشگاه‌ها به علت عدم امکان انبار و با توجه به افزایش انتقال نفت و فرآورده به دلیل تحریم، گفت: ما از همه ظرفیت خطوط و مخازن ذخیره در سال جاری استفاده کردیم، به طوری که در بهمن ماه رکورد انتقال در شرکت خطوط لوله و نفت شکسته شد.

عرب‌یارمحمدی درباره خط لوله ری – نکا برای استفاده از سوآپ اظهار داشت: در گذشته این خط ۳۲ اینچ برای انتقال نفت از نکا به ری استفاده می‌شد که نفت را از کشورهای حاشیه‌ای خزر منتقل می‌کرد. در سال گذشته این خط را معکوس کردیم و این امکان فراهم شد که از ری به نکا انتقال صورت گیرد و قابلیت سوآپ به ظرفیت ۵۰۰ هزار بشکه در روز فراهم شود.

وی در ادامه درباره وضعیت توسعه خطوط لوله نفت و مخابرات گفت: در سال ۵۷ هشت منطقه عملیاتی داشتیم و طول خطوط ۷۷۹۴ کیلومتر و با ظرفیت ذخیره‌سازی ۸۰۰ میلیون لیتر فرآورده و نفت خام بود. اکنون امکان ذخیره‌سازی به ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون لیتر رسیده است. در سال ۵۷ جمعا ۷۸ مرکز انتقال و تاسیسات و فشارشکن داشتیم که اکنون این تعداد به ۱۸۹ مرکز رسیده است. در سال ۵۷ طول خطوط ۷۷۹۴ کیلومتر بود که اکنون به ۱۴ هزار کیلومتر رسیده است.

مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ادامه داد: در سال ۵۷، ۲۲ میلیارد لیتر در سال نفت خام و فرآورده داشتیم که اکنون این رقم به ۱۲۰ میلیارد لیتر رسیده است.

عرب‌یارمحمدی رقم انتقال نفت خام و فرآورده را در ۹ ماهه سال ۹۸ از مسیر خطوط لوله ۹۷ میلیارد لیتر عنوان کرد.