با توجه به فعالیت پیچیده و چند وجهی و بخش بندی شده، گردشگری می تواند منافع اقتصادی مستقیم و غیر مستقیم بسیاری به همراه داشته باشد.

این صنعت طیف وسیعی از دانش ها شامل: اقتصاد، فرهنگ، سیاست، جامعه شناسی، محیط زیست، معماری و … را در بر می گیرد.

علوم بسیاری مانند، تاریخ، جغرافیا، زمین شناسی و… در کالبد این صنعت پاک زنده اند و نفس می کشند.

ایران از لحاظ جاذبه های طبیعی و تاریخی جزو شش کشور غنی دنیاست. بسیاری از کشورهای مشتاق توسعه این صنعت برای جذب گردشگر با مشکلاتی مانند عدم جاذبه طبیعی، غنای تاریخی و فرهنگی کم، محدودیت های اقلیمی مواجهند.

متاسفانه این موقعیت برتر ایران نیز نتوانسته است کمک شایانی به رشد صنعت گردشگریش نماید و در این بازار پرتلاطم و شناور بسیاری از جاذبه ها و محصولات گردشگری که ریشه ای ایرانی دارند در دیگر کشورها توسعه بیشتری یافته اند و حتی به نام آن کشور در مجامع جهانی ثبت و طبیعتا شناخته شده اند.

در حال حاضر بهترین راه احیای این صنعت و توسعه آن، خط مشی گذاری صحیح و برنامه ریزی مدون و مشخص است.

در این راه اجرای مطالعات تطبیقی برای سنجش شرایط برنامه هایی که در سایر کشورهای با فرهنگ و جامعه مشابه، اثربخش بوده اند می تواند راه گشا باشد. البته کپی برداری علاج کار نیست و در بعضی مواقع این عدم درک صحیح و تطابق محض اثرات منفی و مخربی به همراه دارد.

در اکثر کشورها دستگاه های دولتی متولی امور گردشگری در استفاده از سه منبع اصلی (سرمایه، زمین و نیروی کار) نقش رهبری و سیاست گذاری ایفا می کنند و از دخالت مستقیم در اجرا اجتناب می ورزند.

در وهله اول این سیاست گذاری شامل: برنامه ریزی جامع توسعه اقتصادی، ارزیابی امکان سنجی، کالبدی کاربری زمین، زیرساخت ها، تسهیلات حمل و نقل، آب، برق، ارتیاطات، دفع زباله و فاضلاب و برنامه ریزی های فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و بهداشتی، شهری و منطقه ای می باشد.

با توجه به اهمیت موضوع گردشگری در کشورهای پیشرو، سازمان و یا حتی وزارت خانه ای مستقل جهت ساماندهی و پیگیری مسائل این صنعت تشکیل شده و با برنامه ریزی صحیح و نظارت موثر، سعی در استفاده بهینه از منافع و به حداکثر رساندن آن و حداقل نمودن هزینه های پیدا و پنهان این صنعت دارند.

البته شایان ذکر است که فقط تشکیل یک نهاد و قرار دادن مسئولیت انجام کار بدون اعطای هیچگونه اهرم اجرا و اعتبار کافی گرهی از مشکلات این صنعت نخواهد گشود و شاید بهتر همان باشد که گردشگری جزئی از سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی باقی مانده و دولت فربه تر نشود.

استان بوشهر به عنوان یکی از گردشگرپذیرترین استان های کشور به گواه آمار می تواند نقش بسیار موثری در توسعه این صنعت سبز در کشور داشته باشد.

جاذبه های طبیعی، تاریخی، زمین شناختی و نیز دارا بودن طولانی ترین خط ساحلی با خلیج فارس، داشتن جزایر و مناطق حفاظت شده با اکوتوریسم بکر باعث برجسته شدن جایگاه بالقوه این استان از لحاظ تعدد و تنوع مکان های گردشگری شده است.

همانگونه که پیشتر گفته شد توسعه گردشگری مستلزم وجود جایگاه و زیرساخت مناسب، منابع مالی و برنامه ریزی صحیح می باشد که نتیجه بخش بودن تلقیح این عناصر بسیج همه منابع و ظرفیت های استان را می طلبد.

ارائه مشوق های لازم سرمایه گذاری و گردشگرپذیری، راه اندازی مجدد و قریب الوقوع خط کشتیرانی بین ایران و قطر، ایجاد خط مالی و اعتباری موثر و پایدار، واگذاری برخی مکان ها در قبال مرمت و احیاء و نیز استفاده از سرمایه گذار در قالب قراردادهای متنوع سرمایه گذاری و حتی تصویب استفاده درصدی از عایدات استان جهت استفاده در توسعه صنعت گردشگری استان، می تواند روح تازه ای به کالبد آن دمیده و خون تازه ای در عروق خشکیده این صنعت جاری نموده و بوشهر را نه فقط در نوروز و آن هم با گردشگر کامیونی و سیب زمینی پیازی و بدون کمترین درآمد جهت توسعه این صنعت، بلکه در تمام فصول سال و با حضور گردشگر باکیفیت به یکی از مقاصد برتر و با پرستیژ ایران و خاورمیانه بدل نماید.

محمد جعفری
منابع:
۱-فرایند خط مشی گذاری عمومی، الوانی مهدی، چاپ چهاردهم، ۱۳۹۴، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی
۲-خط مشی گذاری در صنعت گردشگری، دیوتطبیقی، ضرغام۱۳۹۲، دفتر پژوهش های فرهنگی
۳- سیاست های گردشگری کشورها- مطالعه ای تطبیقی، ضرغام بروجنی حمید، ۱۳۹۲، انتشارات مهکامه
۴- برنامه ریزی توسعه جهانگردی، رویکردی همپیوند و پایدار، ضرغام بروجنی حمید،۱۳۹۷، انتشارات مهکامه
۵- سیاست گذاری جهانگردی، هال مایکل کالین، چاپ ششم، ۱۳۹۲. دفترپژوهش های فرهنگی
۶- برنامه ریزی گردشگری، ادوارد اینسکیپ، چاپ سوم، ۱۳۹۵، انتشارات مهکامه
۷- مدیریت جهانگردی، داس ویل راجر، چاپ پنجم ۱۳۹۳، دفتر پژوهش های فرهنگی